Jastrowé żëczbë

Wszëtczim żëczã

Familiowò-wëspólnëch

Jestkòwò-fùlnëch

Wiodrowò-cepłëch

Dëgùsowò-fëstnëch

Zajcowò-bòkadnëch

Dëchòwò-brzadnëch

Brzëchòwò-zdrowëch

 SWIÃTÓW JASTROWËCH!

Karolicja

– Klijencë baro rôd kùpiają rzeczë òbzdobioné elemeńtama kaszëbsczégò wësziwù – gôdô gwôscëcelka òtemkłégò łóńsczégò rokù nowégò krómù, chtëren zwie sã KAROLICJA.

Króm mòże nalezc kòle szasé 10 Lutego (krótkò rënkù) w Pùckù. Mòże w nim kùpic rozmajité farwné przëstrojeniô do dodomù a dlô białczi. Midzë jinszima pôcorë, órindżi, narãcznicë, pùdełka, kastczi a kastë. Wszëtkò no òbzdobioné je techniką decoupage.
Wëbiér w krómie je bòkadny, ale mòże so téż òbsztelowac przëstrojenié wedle swòjégò pòmëszlënkù.

Continue reading “Karolicja”

228 tësący! Kaszëbi pòrechòwóny?

Kù reszce znómë wëniczi Pòwszechnégò Spisënkù, jaczi łoni béł robiony w Pòlsce. Dzyw bierze, że w XXI stalatim, w cządze kòmpùtrów, GPS-ów, satelitów ë jinszich nowòmódnëch technologiów na wëniczi mùsz bëło tak długò żdac.

Jak pòdôwô Główny Ùrząd Statisticzny w pòlsczim panstwie mieszkô 38,5 mëlióna lëdzy. Z tegò 228 tësący deklarëje sã jakno Kaszëbi. Westrzód nich mómë „czile ôrtów”. Tak téż je: 211 tësący Pòlôchò-Kaszëbów, 16 tësący Kaszëbów-Kaszëbów, a tësącKaszëbò-Pòlôchów (-Niemców, -Ùkrajinców, -Biôłorësënów, ëtd).
Nót zdrzec na ne lëczbë jak na statisticzné dóné. Kò nie kòżden mieszkańc Pòlsczi béł spisóny bez rachmistra, nie kòżden téż sóm spisôł sã bez jinternet. Téż nie kòżden Kaszëba dôł sã zapisac jakno Kaszëba.
Òbgôdanié wëników, historëjô a metodologiô badérowaniô, mòże nalezc tuwò.
Kòmentérë, òbgôdënczi, a spisënkòwé wiadła są do nalézeniô na starnach: NK, KPZ, KJ, GK.

Sztudérka, Ùdmùrcjô a Bùranowsczé Babùszczi

Na titlowô sztudérka zwie sã Mirela. Mirela je rodã z Gdinie. Sztudérëje na grenadzczim ùniwersytece w Szpanëji. Terôczas mieszkô w Ùdmùrcje, dze m.jin. badérëje dwajãzëkòwòsc Ùdmùrtów. Przë leżnoscë òdkriwô swòją kaszëbską swiądã. 

Ò Ùdmùrcje mało chto na Kaszëbach czuł. Dopiérze czedë w rusczich eliminacjach do Eùrowizje dobëłë Bùranowsczé Babùszczi kąsk rzekła ò nym kraju pòlskô telewizjô. W rozmajitëch klëkach ò Babùszkach gôdało sã jakno czims òsoblëwim. Kò dzyw brôł, że ne starëszczi swòją mùzyką dobëłë, a mdą reprezentowałë Rosëjã na Eùrowizje.
Jak napisa mie, Mirela, Ùdmùrcjô szlachùje kąsk za Kaszëbama. Ùdmùrtów je jak Kaszëbów cos kòle pół mëlióna. Jejich jãzëk, słëchający do ùgrofińsczi familëji, dżinie wëpiéróny bez ruską mòwã. Pòdóbno jak kaszëbsczi na Kaszëbach je w zgardze, traktowóny je jakno cos wiesczégò a niemòdernégò, òsoblëwie ù młodëch lëdzy.
Niedôwno pòwstôł pierszi fabùlarny film pò ùdmùrckù – romanticznô kòmediô, zrëchtowóny bez… Pòlôcha, Piotra Pałgana, chtëren ùczi pòlsczégò na Państwòwim Ùniwersytece w Jiżewskù. Kąsk wicy ò Ùdmùrcje mòże pòczëtac na zrëchtowóny bez niegò starnie http://www.udmurcja.pl/ a film òbezdrzec na YouTube tuwò.
Kąsk wiadłów ò Ùdmùrcje a Ùdmùrtach pò pòlskù ë szpańskù mòże téż nalezc na czekawim fòtoblogù (tuwò).

Mirela badérëje dwajãzëkòwòsc Ùdmùrtów a Kaszëbów, temù prosy ò wëfùlowanié anketë na témã kaszëbsczi gôdczi. Czej chtos bë miôł chãc Ji pòmòc mòże anketã wzyc ze starnë naszekaszuby.pl (tuwò) a wësłac jã na adresa mirelagdy@gmail.com

Chcemë jesz wrócëc do Babùszków. Jem czekawi czë Bùbliczczi, Vera Korthals, TheDamrockers, spiéwając pò kaszëbskù mielë bë jaką szansã w pòlsczich eliminacjach do Eùrowizje?

Jiwer òstatnëch

– Na gwës to nie je amatorsczi téater – rzekł, prof. Daniel Kalinowsczi ze sztolpsczi ùczbòwnie, pò przedstôwkù dokôzu pt. Jiwer òstatnëch, jaczi wëstawił téater Zymk 17 strëmiannika w Lëzënie. – Chòc zdrzącë jakno reżiséra, pôrã rzeczi jô bë zmienił – dodôł.

Łoni w Spòdleczny Szkòle w Lëzënie z leżnoscë Dnia Jednotë Kaszëbów bëła premiéra dokôzu na binã pt. Smãtkòwô spiéwa. Ji reżisérą béł Adóm Hébel. Latos ùdbôł òn so wëstawic sztëkã Jana Rómpsczégò pt. Jiwer òstatnëch – historëjã „ùmiéraniô” Kaszëbów mieszkającëch w òkòlim jezora Gardno ë Łebskò, tzw. Slowińców. Chòc je to òpòwiesc z XIX stalatégò, równak nick nie stracëła na aktualnoscë.
Zaczarzëła mie gra achtorów. Zgôdzajã sã z prof. Kalinowsczim, że Zymk nie je czësto amatorsczim téatrã, jak to przedstawił, gwës asekùracyjno, w słowie wstãpnym reżiséra. Felënkã bëła lëchô akùstika. Nót bëło dobrze sã wsłëchac bë zrozmiec, co gôdają achtorzë. Zó to dało sã czëc emòcje, a widzec bëło wiôldżé zaangażowanié w grã. Tuwò òsoblëwie brawa dlô Sławeka Klasa a Mateusza Szmidta. Continue reading “Jiwer òstatnëch”

Pomerania 2/2012

Od redaktora
Nauczyciel języka kaszubskiego, który nie wie, gdzie wstawić ë, ò czy ô? – niestety, obok wielu znakomitych „szkólnëch” zdarzają się i tacy. Od tego roku ta sytuacja ma się zmienić. W życie wchodzi regulamin określający nowe zasady egzaminu dla nauczycieli. Teraz każdy chętny do pracy w szkole będzie musiał wykazać się nie tylko umiejętnością mówienia po kaszubsku, ale i pisania. Pierwsi nauczyciele zmierzą się z dwuczęściowym egzaminem na wiosnę. To dobra wiadomość dla kaszubszczyzny, bo dotychczasowy stan trudno nazwać normalnym. Nauczyciel języka angielskiego, który nie potrafi pisać po angielsku, raczej nie miałby szans na pracę w swoim zawodzie w żadnej szkole. Dopóki brakowało chętnych do pracy, dopóty musieliśmy na nich „chuchać i dmuchać”. Teraz robimy krok do przodu – podkreśla Renata Mistarz, sekretarz Komisji Orzekającej o znajomości języka kaszubskiego i współautorka reformy egzaminu. W tym numerze „Pomeranii” przypominamy Towarzystwo Młodokaszubów. Profesor Cezary Obracht-Prondzyński pokazuje m.in. kontekst historyczny, w którym powstała ta organizacja, i ludzi ją tworzących. W roku poświęconym Młodokaszubom warto przypomnieć, że w tym szacownym gronie byli nie tylko Majkowski, Karnowski i Heyke. Tym razem ukazujemy sylwetki kilku osób związanych z Kociewiem. Józef Wrycza, Bolesław Piechowski, Izydor Brejski czy Bernard Sojecki mieli niemały udział w powstaniu czasopisma „Gryf” i Towarzystwa Młodokaszubów, a dwaj pierwsi także w ustaleniu zasad pisowni kaszubskiej. Zachęcamy do szukania śladów tego ruchu w Waszych miejscowościach. Na pamięć zasługują nie tylko najwybitniejsi Młodokaszubi.
Dariusz Majkowski Continue reading “Pomerania 2/2012”

9 Verba Sacra w Wejrowie

Na latosy Verba Sacra, jakô bëła 23 stëcznika w wejrowsczi kòlegiace, czëc sã dało trzë jãzëczi: pòlsczi, łacëzna ë kaszëbsczi. Pò pòlskù bëłë wszelejaczé pòwitaniô, przemówieniô, pòdzãkòwaniô a teòlogiczny kòméntér do psalmów ò. Adama Sykòrë. W nym drëdżim, do mùzyczi ùsadzony bez dżezmena Cezarégò Pôcórka, spiéwała Antonina Krzisztóń. Zôs pò kaszëbskù psalmë cytowóné w Nowim Testameńce czëtała Danuta Stenka ë niespòdzajno… przezeblokłi w kaszëbsczzé ruchna abp Sławòj Leszk Głódz.
Latosô edicjô Verba Sacra – Swiãtô Mòwa bëła latos namienionô pamiãcë Wòjcecha Czedrowsczégò. Continue reading “9 Verba Sacra w Wejrowie”

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.