Czile slów ò kaszëbsczich kòmiksach

Rëchtëjącë sã do wëstawë ò kaszëbsczich kòmiksach, co mdze òtemklô w maju 2018 r. w Mùzeùm Kaszëbskò-Pòmòrsczi Pismieniznë w Wejrowie chcã ju terôzka pòkazac, jaczé kòmiksë ùdalo mie sã nalezc. Kò móże chtos z Waju, czëtińców, jesz mie co pòdpòwié 🙂

Hewò, zaczic mùszi òd cządnika “Kaszëbë“, co wëchôdôl w latach 1957-1961. W ny nowòmódny, jak na tamté czasë gazéce, móżemë nalezc pierszé parakòmiksë a kòmiksowé sztrépë. Nôwôżniészé są tuwò òbrôzkòwé òpòwiôstczi ò Walôszkù: Walôszk sëpie na ksężëc (drëk. w numrach 3-5 z 1957 r., 1-2, 4-7, 9-10 z 1958 r.) a Walôszk rwie po zemi (drëk. w numrach 11-14 z 1958 r.). Walôszk pòjôwiô sã téż w numrze 8 z 1958 r. jakno prowadnik pò Kaszëbach – tekst je pò pòlskù òbwòniony kaszëbską gôdką. Aùtorama przigòdów Walôszka bëlë Jón Piépka, jaczi napisôl wiérztowóny tekst a rësownik Wiesłôw Dãbsczi (pol. Wiesław Dembski).



W “Kaszëbach” drëkòwóny bél jesz parakòmiks Dzéń Pôna Goli (nr 13 z 1958 r.) – je to szesc òbrôzków rozdrzuconëch na rozmajitëch starnach gazétë. Jegò aùtorã je Henrik Czonstke z Wejrowa.


Dali w “Kaszëbach” mómë jesz pôrã kòmiksowëch sztrépów, chòcbë historëjkã ò tobace (w numrze 24 z 1958 r.), jaczi aùtorã bél Andrzéj Celarek, czë reklamã negò pismiona (w numrze 17 z 1958 r.):


Pò “Kaszëbach” mómë richtisz kòmiksową czôrną dzurã. Dopiérze w 70. latach XX stalata Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié dalo do smarë farwny kalãdôrz na 1974 r. z òpòwiescą Ò Panu Czôrlińsczim, co do Pùcka pò sécë jachôł wëmalowóną w òbrazach na sztôlt kòmiksu bez Jerzégò Zabłocczégò


W 1992 r. Mùzeùm Pùcczi Zemi bëlo wëdôwcą kòmiksu-farwòwónczi Jachta na dzëka. Tekst na spòdlim gôdczi swòjégò ópë, Jana Liepczi, zrëchtowôl Józef Roszman a céchùnczi zrobia Mariô Kraùse. Kaszëbsczi pisënk ùprôwiôl pisôrz Jón Drzéżdżón.


W XXI stalatim kòmiksë pòjawilë sã w “Pomeranii” a “Kaszëbsczi Òdrodze”. W nym pierszim cządnikù, w edukacjowim dodôwkù “Najô Ùczba” drëkòwóné bëlë: Barbarë Pisark Zabëtô bitwa – na spòdlim òpòwiescë Alozégò Bùdzysza, (w numrach 2-5 z 2001 r.), a téż dzéwiãc dzélów kòmiksu dlô dzecy Élżbiétë Prëczkòwsczi (tekst) i Joanë Kòzlarsczi (malënk): Krëjamnota mòjégò starka (nr 8 z 2016 r.), Atrakcje Kaszëb (nr 10 z 2016 r.), Zagùbionô kùla, (nr 10 z 2016 r.), Òdnalazłô brawãda, (nr 1 z 2017 r.), Kaszëbë sławné na całi swiat (nr 2 z 2017 r.), Wanoga pò skôrb (nr 3 z 2017 r.), Krëjamnota Hélsczégò Kòpca (nr 4 z 2017 r.), Zmòrë dobëté! (nr 5 z 2017 r.), Misjô specjalnô detektiwa mądzelë (nr 6 z 2017 r.).


Zôs w “Kaszëbsczi Òdrodze” kòmiksë drëkòwôl Witôłd Bòbrowsczi – w trzech dzélach ùkôzalë sã Nowinë z Gminë. Separatisticzny Nórt Ekòlodżiczny.


W XXI stalatim donëchczas wëszlë smarą leno trzë kaszëbsczé kòmiksë w zesziwkach: w 2009 r. Szczeniã Swiãców – aùtorama są Jón Natrzecy (scenarnik) ë Róman Kùcharsczi (malënk), w 2012 r. fòtokòmiks Arbata – scenarnik Jón Natrzecy, òdjimczi Kazmiérz Rolbiécczi, w 2015 r. dwajãzëkòwi kaszëbskò-pòlsczi kòmiks Historëjô Mrzëzina. Pauel Góra/Historia Mrzezina. Paweł Góra – aùtorã negò zesziwkù je Grégòr Piotrowsczi (pol. Grzegorz Piotrowski).

Króm tegò mómë jesz pò kaszëbskù czile dolmaczënków na kaszëbsczi jãzëk, są to: Kajko i Kokosz. Na latowiskù, scenarnik a céchùnk Janusz Christa, dolm. Zbigniew Jankòwsczi, wëd. w 2005 r., Wakacje w Raju, scen. Barbara Kosmowska, céch. Roman Kucharski, dolm. Pioter Dzekanowsczi, wëd. 2015 r., Akademiô Błotowëch Żółwiów, scen. Maja Nowotnik, céch. Roman Kucharski, dolm. Pioter Dzekanowscziwëd. 2015 r. 
Do te czile krótczich kòmiksów mô przedolmaczoné Mark Kwidzińsczi z Hambùrga, chtërné są òpùblikòwóné na starnach portalu czetnica.org , np. Asaekkiga.

To bë jesz móg dodac do te kòmiksë pò pòlskù, jaczé wëzwëskùją kaszëbską historëjã czë mitologiã, np. aùtorstwa Tomôsza Meringa abò Wòjcecha Stefańca, le to ju témã na pòstãpny wpisënk.

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.