Jedny nocë na Łësą Górã zlejcałë sã czarownice z całëch Kaszëb. Bëłë tã cotë ze Strzélna, Wierzchùcëna, Stajszewa, Smólna, Przódkòwa ë Kôrsëna.
Na zôczątkù zlotu kòżdô prezentérowa swòją miotlëcã: jak wiele pôli na sto, jak wchôdô w zôkrãtë, jaczi mô galop do setczi, jak chùtkò w lëfce lejcy, wieleż pôli a jaczé latos są w módze farwë sztila.
Pòtemù czarownicë wëmieniałë sã receptama a zaklãcama. Jedna drëdżi rôd radzëła jak, czim a nôlepi dzeckò zaczarzëc, krowóm mlékò òdebrac, z chłopów wszëtką mòc wëcygnąc, chòrosc zadac, jak lëchim zdrokã do òbarchnieniô doprowadzëc, jaczé zela wëzwëskac.
Slédnym pąktã programù béł pòkôzk czarowniczi módë. Smóleńsczé heksë miałë czësto tradicëjny pòzdrzatk na òbleczënk – pòkôzałë stôré szôtorë na chrzebce, dzurawé sztréflë, refòrmë na slôdkù, chùstë na głowie, kòrczi na nogach – ùbùwałë sã jak jejich mëmë, starczi ë prastarczi.
Przódkòwsczé heksë, czej wzérałë na ne smóleńsczé baro sã wëszczérzałë wòłając:
– Wa, babë, żëjeta jesz w XIX stalatim, a to mùszi z pòkrokã jic! Tec mómë XXI wiek. Bùksë, strińdżi, krótczé bluzczi – to cë je nowòmódnô czarowniczô móda – wòłałë.
Wierzchucyńsczé chwacëłë mòcni miotłë w gôrscë:
– Tradicjô a zwëk są nôwôżniészé! Wek ze stringama na czarowniczim slôdkù. Précz!
Procëm bëłë kôrsyńsczé ë strzéleńsczé:
– Tradicjô jo, ale swiat do przódkù jidze. Przódkòwsczé babë mają prôwdã – scygnãłë z se stôré ruchna, pòd jaczima krëłë nowé.
– Zdrada! – riknãłë ne ze Stajszewa ë rëszëłë wëcmanim na nowòmódné bijąc, tłëkąc, cygnąc za klatë, knérë, lejąc pò chrzebtach, szpérach, zdzérając ruchna, drapiąc pazurama, kòpiąc a smarëjąc z całi mòcë sztilama.
Béł tã téż miãdzë nima nen diôbeł, co sã slëni, rodã z Lëni. Nôprzód chcôł czarownicë rozdzélëc, ale czedë dwa razë pò rogach dostôł dôł so pòkù:
– A namknioné! Niech sã cotë tłëką – ùrzasłi skrił sã biédôk w Parchòwie, dze do dzysô dnia sã chòwie.
Norda, séwnik 2009
Mie sã widzy richtich! Ten sztrid midzë tradicja a módą je nawetka kòle heksów. Kò tak mùszi bëc wszãdze.
I to je rëcht, że czej sã białczi sztridëją to sóm diôbeł mô namkłé, bò nick nie ùradzy.