Pùstô Noc

Już jidã do grobù smùtnégò, cemnégò,
Już mie nie òbaczisz, jaż dnia sądnégò.

Pùstô Noc je to stôri kaszëbsczi òbrzãd strażowaniô kòl ùmarlégò w slédną noc przed pògrzebã.
Na Pùstą Noc bëlë proszony kréwny, sąsedze a wszëtcë mieszkańcowie wsë. Przëchôdelë nawetka ti, co ze zmarlim mielë jaką sztridkã – bél to òstatny czas na pòjednanié, kò lëdze wierzelë, że ùmarli je razã z żëwima do czasu pògrzebù. Biwalo téż tak, że dësza niebòszczëka szla do lëdzy a gôda: Wstajôj i pòj, a nie dôj mie dłëżi żdac, terô je czas!
Króm mòdlëtwów a nôbòżnëch spiéwów lëdze, jaczi zebrelë sã wkól zarkù niebòszczëka wspòminalë jegò żëcé. Móg nawetkã niebòszczëkòwi wëpòmnąc jegò przewinë, ale robilo sã to colemalo szpòrtowno.
Czedës òbczas Pùsti Nocë jadlo sã kòle pólnocë a 3 gòdzënie reno chleba z maslã, kùchë, pilo kôwkã, zażiwalo tobaczi a nierôz bralo sã téż co na „wzmòcnienié”.
Tak hewò Pùstô Noc òpisëje Kadzmiérz Dąbrowsczi w artiklu Monografia Chmielna (Zarys historyczny wsi kaszubskiej) (“Gazeta Kaszubska”, nr 4, 1937):

Bëlny òpisënk dôl ks. Bernat Zëchta w Słowniku gwar kaszubskich na tle kultury ludowej (t. III, s. 209-210), a ksądz prof. Jón Perszón w ksążce Na brzegu życia i śmierci. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia pogrzebowe i zaduszkowe na Kaszubach (ksążka do kùpieniô w Wëdôwiznie Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô).

Pùstonocny spiéwôcë kòrzëstelë z rozmajitëch spiéwników. Dzysôdnia móże skòrzëstac chòcbë z òpracowaniô, jaczé przërëchtowôl Slawòmir Bronk Pieśni pustej nocy.

W slédnëch latach Kaszëbi czile razy zbiérelë sã na pùstonocnëch mòdlëtwach, spiéwach a wspòmnikach przed pògrzebama widzalëch lëdzy. Pùstô Noc òdprawionô bëla dlô papiéża Jana Pawła II w Swiónowie (2005 r.), admirala Andrzeja Karwetë w Baninie (2010 r.), profesora Gerata Labùdë w Lëzënie (2010 r.), profesora Brunona Sënaka we Gduńskù (2013 r.).

Latos (18.01.2018 r.) pùstonocné òddzëkòwanié mdze miôl, tragiczno zmarli, prezydeńt Gduńska, drëch Kaszëbów Pawel Adamòwicz

http://www.kaszubi.pl/aktualnosci/aktualnosc/id/1690

Hewò, czile òdjimków z Pùsti Nocë sp. Pawła Adamòwicza (18.01.2019 r.):

Zéńdzenié kòl Swiãtopôlka Wiôldżégò
Na Pùstą Noc zebrala sã hùrma lëdzy w Ceńtrum sw. Jana
Pùtonocny spiéwôcë…

Dokądkaż jidzemë…

18., 19., 20. strëmiannik

Z leżnoscë Dnia Jednotë Kaszëbów bãdze na Kaszëbach wiele jimprezów, na chtërné wôrt je sã wëbrac:
18. strëmiannika (piątk) do Lëzëna, dze w Spòdleczny Szkòle téater Zymk przedstawi szpektôczel pt. Smãtkòwô spiéwa. Szczegółë nalézëta tuwò.
19. strëmiannika (sobòta) do Gduńska. Program nalézëta na starnie Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô.
20. strëmiannika (niedzela) do Słëpska na bicé rekòrdu w granim na akòrdionach. Szczegółë nalézëta na starnie kaszubia.com.

Skrë rozdóné

Latos sëpnãło Òrmùzdowima Skrama – nôdgrodą miesãcznika Pòmeraniô, przëznôwóną òd 1985 r., dlô lëdzy ë jinstitucëjów za brzadné spòlëznowé dzejanié na regionalny niwie. Za rok 2010 redakcyjné kòlegióm przëznało jich jaż sétmë.
Wrãczenié wëprzédnieniów bëło 21 gromicznika w Stôromiesczim Rôtëszu we Gduńskù. Rozegracëjã zaczął ks. Róman Skwiercz czëtającë wëjimk z pòwiescë Aleksandra Majòwsczégò Żëcé ë przigòdë Remùsa. Tej Andrzéj Bùsler, zôstãpca przédnégò redaktora Pòmeranie, przedstôwiôł żëcé ë dokôzë laureatów, westrzód chtërnëch bëlë: Krësztof Garstkòwiôk – regionalista z Òsłonina, Jadwiga Hewelt – szkólnô z Przódkòwa, Kòcewskò-Kaszëbskô Dãtô Òrchestra Torpeda, Tadeusz Kòrthals – gwôscëcel nagraniowégò sztudia w Pôlczënie, Henrik Mùsa “Kòt” – pòéta, Wëdôwizna Region Jareka Éllwarta, Riszard Sylka – bùrméster Bëtowa. Wëprzédnieniô nôdgrodzonyma wrãcziwelë przédny redaktór Pòmòranie Édmùńd Szczesôk ë przédnik redakcyjnégò kòlegióm prof. Wiktór Peplińsczi. Asystowa jima prowadzącô jimprezã Lucyna Radzymińskô. Mùzycznym akceńtã béł wëstãp Kaszëbsczégò Artisticznégò Duo We Dwa Kònie, w składze Tómk Fópka – spiéw, Riszard Bòrisónk – akòrdión, chtërny wëkònelë sztërë kabaretowé piesnie.

Tuwò czile òdjimniãców: Continue reading “Skrë rozdóné”

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.