Mô chto widzóné?

On: na twarzy ospowaty, czarno zarastał, konstytucyi ciała dosyć mocney i siadłey…

Ona: zęby na przodku górą zbywają, podbrodek cokolwiek konczaty, postać pomierna…

Jo, jo, nié wszëtczé Kaszëbczi a wszëtczi Kaszëbi bëlë aniolama… Hewò scygòwné lëstë z zôczątkù XIX stalata wëdrëkòwóné w „Posener Intelligenz-Blatt”. Dôjta bôczënk na òpisënczi wëzdrzatkù a òbleczënkù!

Gwës ti szukóny nie wëzdrzelë tak fejn, jak ti Kaszëbi z ny pòcztowi kôrtczi (zôcz. XIX sta.):


Ne materialë, a wiele jinszëch, nalézeta na starnie Nôrodny Cyfrowi Biblioteczi PÒLONA.

Pòlanów – swiãtô góra

Swiãtô Pòlanowskô Góra to pëszny a czekawi môl. Miészają sã tã rozmajité historëje: kaszëbskô, pòlskô, niemieckô, ùkrajińskô a nawetkã òrmiańskô… Je to môl, dze spòtikają sã religie: katolëckô, prawòslawnô, ewanielickô… Môl, w chtërnym czëc je (a widzec) wszelejaczé lëdzczé mòwë…
Hewò krótkô òdjimkòwô relacjô z Òdpùstu Matczi Bòżi Wastny Pòmòrzégò.

Continue reading “Pòlanów – swiãtô góra”

NAZNACZONY (4)

Z dworca w Świnoujściu szli piechotą. Studenci historii z Gdańska. Na tę wędrówkę każdy z nich wybrał się w innym celu. Nazywało się to podróżą badawczą. Nie musieli brać z sobą nikogo z kadry. To była ich inicjatywa. Była to dobra kompania, choć znali się tylko z uczelni. Tylko Amandus był ze swoją dziewczyną. Kawałek drogi trzeba było iść do Ahlbecku po niemieckiej stronie Uznamu. Plecaki im ciążyły, na szczęście byli już na miejscu. Teraz pociągiem do Stralsundu – Strzałowa. Przed nimi wyspa Rugia.
– „Përznã z bòkù òd flachù pòmòrskò-niemiecczich biôtków, sedzącë na niedoprzińdnym òstrowie, kaszëbsczi lud Rujanów, to je Ranów, trzimôł starżã nadmòrską Pòmòrsczi” – Amandus czytał swojej dziewczynie fragmenty z Aleksandra Majkowskiego. Siedzieli na starym rynku w Strzałowie i patrzyli na dziurawe dachy gotyckich kościołów przerobionych za czasów NRD na magazyny.
– A ten Majkòwsczi to „Historię Kaszubów” po kaszubsku napisał?
– Nie, to akurat po polsku.
– Tak mi się wydawało. To czemu to tłumaczysz?
– Bo chciałem w tym miejscu usłyszeć język kaszubski. Wiesz, że w średniowieczu to byłoby normalne. Przechodzilibyśmy obok kościoła Świętego Mikołaja, patrona rybaków i marynarzy, a wokoło rozbrzmiewałaby kaszubszczyzna.
– Gdzieś ty się tego naczytał?
– No naprawdę!
– Nie musisz szpanować tym swoim kaszubskim.

Continue reading “NAZNACZONY (4)”

228 tësący! Kaszëbi pòrechòwóny?

Kù reszce znómë wëniczi Pòwszechnégò Spisënkù, jaczi łoni béł robiony w Pòlsce. Dzyw bierze, że w XXI stalatim, w cządze kòmpùtrów, GPS-ów, satelitów ë jinszich nowòmódnëch technologiów na wëniczi mùsz bëło tak długò żdac.

Jak pòdôwô Główny Ùrząd Statisticzny w pòlsczim panstwie mieszkô 38,5 mëlióna lëdzy. Z tegò 228 tësący deklarëje sã jakno Kaszëbi. Westrzód nich mómë „czile ôrtów”. Tak téż je: 211 tësący Pòlôchò-Kaszëbów, 16 tësący Kaszëbów-Kaszëbów, a tësącKaszëbò-Pòlôchów (-Niemców, -Ùkrajinców, -Biôłorësënów, ëtd).
Nót zdrzec na ne lëczbë jak na statisticzné dóné. Kò nie kòżden mieszkańc Pòlsczi béł spisóny bez rachmistra, nie kòżden téż sóm spisôł sã bez jinternet. Téż nie kòżden Kaszëba dôł sã zapisac jakno Kaszëba.
Òbgôdanié wëników, historëjô a metodologiô badérowaniô, mòże nalezc tuwò.
Kòmentérë, òbgôdënczi, a spisënkòwé wiadła są do nalézeniô na starnach: NK, KPZ, KJ, GK.

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.