Pòwrót PANËSZKÓW!

Panëszczi, gwiôzdczi, gwiżdże, òlérzë, baranë, kòzłë, kòzelbòczi – to rozmajité pòzwë kaszëbsczich kòlãdowëch karnów, jaczé w gòdowim cządze tam-sam jesz pòjôwiają so na najim swiece.

A żebë panëszkòwi zwëk nie zdżinąn a so rozwijôl Stowôra Drëchów Mùzeùm Pùcczi Zemi razã z Mùzeùm Pùcczi Zemi m. Florióna Cenôwë òd 2023 rokù prowadzy projecht “Pòwrót Panëszków”, na chtëren baro rôd dôwô dëtka Starostwò Pòwiatowé w Pùckù.

Jednym z brzadów negò projechtu je WËPÓŻËCZALNIÔ maszkarów, larwów a strojów zrëchtowónëch bez nôleżników Stowôrë Drëchów MPZ a ùczãstników panëszkòwëch warkòwniów – szkòlôków z wëżispòdlecznëch szkòlów pùcczégò pòwiatu: Powiatowego Zespołu Szkół w Kłaninie, I LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Stefana Żeromskiego w Pucku, Powiatowego Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Pucku ë sztudérów kaszëbsczi etnofilologie na Gduńsczim Ùniwersytece.

Katalog wëpòżëczalnie z regùlaminã:

Scygnąc a wezwëskac móże loga projechtu, jaczich aùtorką je Joanna Grudnik:

Scygnąc téż móże ‘panëszkòwą mùzykã’ gróną na akòrdeònie, jaką zrëchtowôl a zagrôl Tadeùsz Kòrthals:


Bierzta smialo a rozkòscérzôjta!
A jak nié, to…

Në!

Kani “Céń nad Eùropą”

Zdrój: “ABC” nr 207, 1933 r.

W czerwińcu a lëpińcu 1933 rokù francëskô filmòwô ‘ekspedycjô’ wëtwórnie PATHÉ NATAN krącëla w wiela placach Pòlsczi a przede wszëtczim na Pòmòrzim wiôldżi repòrtôż. W wëbiérze czekawëch môlów na Pòmòrzim pòmôgôl Instytut Bałtycki (Sprawozdanie Dyrekcji IB, Toruń 1933-34).
Francëzowie filmòwalë chòcbë w Torniu, Chònicach, Derszewie, Wejrowie, Gduńskù, Gdinie (m.jin. przemarsz z leżnoscë Swiãta Mòrza, 28.06), Hélu a téż w… Lebczu, dze 2 lëpińca, bez 7 gòdzyn nagriwalë “Scynanié Kanie” a kaszëbsczé tuńce:

Zdrój: “Słowo Pomorskie” nr 55, 1933 r.
Zdrój: “Ilustrowany Kuryer Codzienny” nr 186, 1933 r.

Chtëż za produkcjã negò filmù placyl? Hewò taczé to ‘wiadla’ móg w gazétach przeczëtac:

Continue reading “Kani “Céń nad Eùropą””

Panëszczi

Jistno jak na Wilëjã tak na ZylwestraStarzënie – mòji rodny wsë, chòdzą panëszczi, zwóné gwiôzdkama. Òkróm kónia, bòcóna, pùrtka, kòzë, mùzykańta, babë a strëcha są jesz Stôri i Nowi Rok a miedwiédz.
Nôprzód czëc je zwónk, tej do chëczi przëchôdô panëszka, chtërnô sã pitô, czë gwiôzdczi mògą przińc. Żlë gòspòdôrz sã gòdzy, dôwô ji czile złotëch, a tej za pôrã, pôranôsce minut, panëszczi przëchôdają tuńcëjąc, skôcząc a wëjąc przë zwãkach akòrdeònu. Dôwni lëdze wpùszcziwelë je dodóm, terôczas pòzwôlają le głëpiec bùten. We Wilëjã a Zylwestra za panëszkama nëkają dzecë. Biéda temù kògò chwacą – nen dostôwô rzniątkã pédama.

Na òjdimkù panëszczi 1957/58 r. (ze zbiorów Ùlë Witkòwsczi)

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.