Cëż më mómë dzysô za dzéń? Doch 19 strëmiannika – swiãtégò Józefa! Òd te dnia dlô Kaszëbów swój pòczątk miôl ZYMK. Chòcbë métrowé smiotë mielë pòla przëkrëté, tej:
Na swiãtégò Józwa przez pòle brózda
Miono Józef, jaczé bëlo dosc czãsto na chrzce dôwóné*, naji starkòwie przerôbialë na rozmajité ôrtë. W „Słowôrzu” ks. B. Zëchtë mómë hewò taką lëstã:
Józef, Józefk, Józk, Józkala, Józul, Józulk, Józwa, Jófka, Jufk, Jazef, Jop, Jopk, Jópa, Jópka, Jocha, Jochal, Jochin, Jefk, Ówa, Ówk.
Òd miona Józef mómë téż tzw. józczi – to je to jistné, co barabónë, to znaczi je to môl na kùńcu swiata… Në Wa wiéta… dzes na greńcë kartësczégò a wejrowsczégò krézu.
Józefk to je téż pòzwa:
– môlégò żôleznégò piécka,
– plińca z riwòwónëch bùlwów,
– dzéwczëcë, co szlachùje za knôpã,
– pënczi, tj. pòlsczégò ‘wacka’…
Bialczi téż miono òd Józefa na chrzce dostôwelë: Józefa, Zefa, Jóżinka, Jóżefinka, Finka a Żinka.
Na swiãtégò Jopa gdowë i dzéwczãta proszą ò dobrégò chłopa
Czemùż prawie Józefa gdowë a dzéwczątka prosëlë ò chlopa? Në pewno temù, że nie zdrzôl òn nó to, że Marijô bëla niesama… Dlôte téż 19 strëmiannika, chòc je to cząd Wiôldżégò Pòstu, wedle lëdzy, mógl nawetkã (jak mùszôl) môlé wieselé wëprawic.
A wieselëc më sã nadzwëk baro lubimë!
Przed 2. wòjną swiatową panownicë zez Warszawë namôwialë na swiãtowanié mionowégò dnia Marszôlka Józefa Pilsudsczégò. Hewò artikel z „Przyjaciela Ludu Kaszubskiego” (nr 6 z 1937 r.), w jaczim stoji napisóné, jak je nót tczëc 19 strëmiannika:
Òd 2004 rokù Kaszëbi fejrëją téż DZÉŃ JEDNOTË KASZËBÓW. A że më baro lubimë swiãtowac, latos më sã bawilë òbez trzë dni.
W sobòtã, 17 strëmiannika, mòja bialeczka kòchónô bëla w Lëzënie, dze môlowi Zrzeszeńcowie mielë swòjã stanicã swiãconô. Z ti ùroczëznë przëwiozla taczi miodny darënk:
W niedzelã, 18 strëmiannika, jô bél w Kòsôkòwie na bicym rekòrdu graniô na akòrdiónach. Krótczi repòrtôż Wa so mòżeta òbezdrzec w nym MÔLU.
Dzysô, 19 strëmiannika, jistno jak w 2004 rokù czedë bél negò swiãta zôczątk, Kaszëbi zeszlë sã we Gduńskù. Relacjã z ny ùroczëznë nalézeta na jinternetowi starnie „Dziennika Bałtyckiego”.
A wszëtkò to, bò… 19 strëmiannika 1238 rokù papiéż Grégòr IX pòzwôl pòmòrsczégò ksyżëca Bògùslawa I DUX CASSUBIE.
*Przódë lat, w familie Drzéżdżónów, czãsté bëlë miona 2 x J a 2 x A, tj. Antón i Aùgùstin, Józef i Jón 🙂