Letnicë, chtërny tu do nas na Kaszëbë òb lato przëjéżdżiwają, rôd słëchają kaszëbsczi gôdczi. Czãsto òni mało z najégò gôdaniô rozmieją, ale ë tak sã ceszą, że mògą melodëji negò òsoblëwégò jãzëka pòsłëchac. Niechtërny nawetka chcą sã naji mòwë naùczëc. Taczima mòżemë zabédowac czile jãzëkòwëch cwiczënków.
Nôlepi zaczic òd prostëch słowów np. jo, jô, je, jé, rzëc, rzec, żëc. Kòle tegò mùszimë pamiãtac, żebë òni sã bëlno wëmòwë kaszëbsczich apartnëch zwãków naùczëlë, bë ze słowa „rzec” jima czasã „rzëc” nie wëszło.
Czej ju ne zwãczi mdą mielë òpanowóné, mòżemë jejich jibòwac baro letczima cwiczënkama, jaczé wëmëslëł kaszëbsczi pisôrz Fópków Tómk.
Hewô przëmiôr z wiérztczi pt. „Bòżô krówka”*:
Słuńce, plińce, kùczer, pùczel
Kruta, róta, ruta, nóta
Kót, bót, drót, nót
Stółk, próg, dług, pług
Slëmiéń, strëmiéń, jãczmiéń, mãcz mie
Gôrsc, wôrt, zôs, złosc
To doch cë je ale prosté!
Nen, chtëren òpanëje kaszëbską wëmòwã, nen nie mdze miôł jiwru z niżódnym jinszim jãzëkã, chòcbë béł òn tak egzoticzny jak eskimòsczi, suachili, czukòcczi, kerecczi, alutorsczi, nie gôdające ò miemiecczim, anielsczim, włosczim, szpańsczim czë francësczim.
Na kùńc jesz mòżeta spróbòwac tak co z wiérztczi pt. „Sajdô sroka”:
Sajdô stôrô sroka sobie…
Saja sôrknął, scyrz sajt skrobie…
Sedzy slédz – sómk slôdë słonia…
Skòli sôren, stark sã słóniô…
* Ną a jinszé wiérztczi nalézeta w ksążce Tómka Fópczi pt.: W jãzëk zgëldzony. Lëteracczé etiudë, Gdiniô 2010
Norda, 13 zélnika, 2010 r.