Pomerania 12/2010

II. Uroczystość w Pelplinie (fotoreportaż Beaty Sulickiej i Michała Kossa)
III. Promocja „Pana Tadeusza” (fotoreportaż Edmunda Kamińskiego)
IV. Życzenia Akademii Kształcenia Zawodowego

2. Od redaktora
Przed nami święta Bożego Narodzenia. Gòdë – jak je nazywamy na Kaszubach. Dni oczekiwane, radosne, rodzinne, zwrócone ku tradycji, chociaż już nie w takim stopniu jak drzewiej bywało. Wystarczy sięgnąć do wspomnień osób pamiętających tamte, wcale nie tak odległe czasy, żeby przekonać się, jak bogate w zwyczaje i obrzędy były okresy bożonarodzeniowy i poprzedzający go adwent.
Na szczęście nie wszystko stracone. Święta wciąż mają swój niepowtarzalny charakter, nastrój i bogaty rytuał, chociaż bardziej niż kiedyś ujednolicony. Powoli jednak wracają niektóre dawne tradycje, jak choćby kolędnicy-przebierańcy odwiedzający wieczorami domostwa – popularna ongiś gwiôzdka (pisze o niej Andrzej Busler, przypominając stare zwëczi). Gòdë to wspaniała okazja, żeby zadbać nie tylko o to, aby miały radosny charakter, służyły pojednaniu i zgodzie, ale i utrwalały naszą regionalną tożsamość.
Edmund Szczesiak

Continue reading “Pomerania 12/2010”

Filarë zemi ks. Czaleja

Ks. Sławòmir Czalej – direktór gduńsczégò partu „Gościa Niedzielnego”, gazétnik w kòloratce, wanożnik, repòrtażista, fòtografa… Chòc zwãdrowôł wnetka całi swiat to prawie Kaszëbë są dlô niegò nôpëszniészą krôjną na swiece.
Ò ti krôjnie (chòc ni blós, bò zachôdô m.jin. do Peru) mòże przeczëtac w ksążce pt. Filary ziemi. Reportaże z Pomorza 2004-2010 jakô òstała wëdónô bez Wëdôwiznã Región z Gdinie.
W wicy jak 50 reportażach, òbwònionëch przesnôżima òdjimkama (!), czëtińc wãdrëje szlachama historie, szlachama lëdzczich kawlów – smùtnëch, redostnëch, czasã nie do ùwierzeniô…
Rôz je w Piôsznicë, Jastarni, na Głodnicë, w Pùckù… jiną razą rëszô „sztëk za naju kaszëbsczé wrëczi”… na Kòcewié. Pòtemù cygnie za òcean dze w Kanadze szukô, ë najdëje (!), Kaszëbów… A co jô wama mdã wiele pisôł: wôrt je pò ną ksążkã sygnąc!
Przepëszny darënk na gwiôzdkã! Serdeczno bédëjã!

Pòeticczé skrë

Lubòtnikóm kaszëbsczi pòézje, badéróm jãzëka ë lëteraturë, szkólnym, dzecóm, starszim, bédëjã antologiã pt. Skrë ùsôdzkòwi mòcë zrëchtowóną bez Grégòra J. Schramke. Òbjimô òna cząd 1991-2008. W ksążce nalazłë sã biogramë i wiérztë 41 autorów. Razã je w ni 250 rozmajitëch wiérztów.
Do te je zestôwk dzysdniowëch ùsôdzców, jaczi nie òstalë wparłãczony do zbiéru, słowôrzk ë alfabétny spisënk wiérztów.
Ksążkã wëdała Wëdôwizna Región z Gdinie.

Pomerania 11/2010

II. Ostatnia droga Profesora (fotoreportaż z uroczystości pogrzebowych w Luzinie) – Beata Sulicka i Michał Koss
III. Jubileuszowa Pielgrzymka Kaszubska (fotoreportaż z Ziemi Świętej) – Dorota i Bogdan Kiedrowscy
IV. Anioły cmentarne – Natalia Szulc

2. Od redaktora
Przekonywał Stanisław Wyspiański, że „listopad dla Polaków pora niebezpieczna”. Okazuje się, że dla Kaszubów groźny jest październik. Tylko w ciągu tego jednego miesiąca utraciliśmy trzy ważne postacie, które – wydawało się – na zawsze będą z nami i do naszego myślenia ciągle będą wnosić nowy zaczyn. No i nie ma ich już wśród nas, ale tylko fizycznie, bo tyle pozostawili po sobie, że nie tylko pamięć po nich nie przeminie, ale i ich wiedza, wrażliwość i doświadczenia. Tak się bowiem złożyło, że ci trzej, którzy nas nagle opuścili (w dwóch przypadkach, za co trzeba Opatrzności podziękować, w sędziwym wieku), byli ludźmi pióra.
Edmund Szczesiak Continue reading “Pomerania 11/2010”

Pomerania 10/2010

II. Kaszubską stegną (płyta)
III. Ewanielie na kaszëbsczi tołmaczoné (fotoreportaż Beaty Sulickiej i Michała Kossa)
IV. Odsłonięcie pomnika Bogusława X w Słupsku (fotoreportaż Sławomira Żabickiego)

2. Od redaktora
Pielgrzymka do Ziemi Świętej sama w sobie jest wielkim przeżyciem. To wszak podróż do krainy Biblii, z którą większość z nas jest co najmniej osłuchana. Jakże wymowne są już same nazwy wielu miejsc i miejscowości.
Pamiętam, jak po przekroczeniu w pobliżu Jerozolimy granicy z Autonomią Palestyńską zadzwoniłem do córki i na jej pytanie, gdzie jestem, odparłem: „Dzisiaj w Betlejem”… „Ależ to brzmi” – usłyszałem w słuchawce.
Wtedy, przed dziesięciu laty, odwiedziliśmy wiele takich brzemiennych w skojarzenia miejsc. Głównym celem tamtej wyprawy było jednak odsłonięcie w kościele Pater Noster w Jerozolimie tablicy z kaszubskim tekstem „Ojcze nasz”, która zawisła pośród 148 innych z Modlitwą Pańską w językach narodowych i etnicznych. Niewątpliwie kaszubski doznał wówczas kolejnej nobilitacji. Continue reading “Pomerania 10/2010”

Òddzëkòwanié prof. Gerarda Labùdë

Bez dwa dnie w Lëzënie òdbéwałë sã ùroczëznë pògrzebòwé prof. Gerarda Labùdë. W piątk wieczór (8 rujana) bëła Mszô sw. żałobnô òdprawionô bez abp Tadeùsza Gòcłowsczégò ë Pùstô Noc. W sobòtã (9 rujana) pògrzéb z ùdzélã rodzënë, przedstôwców Kaszëbów, swiata nôùczi, pòliticzi, kòscoła. Mszi przewòdnicził abp SławòjLeszek Głódz. Kôzanié miôł primas senior abp Henrik Mùszińsczi. Przëtómny béł téż premiéra Donald Tusk.

Continue reading “Òddzëkòwanié prof. Gerarda Labùdë”

Séwnikòwô réza do Frizje

W séwnikù 2010 r. òdwiedzôł jem z białką i karnã szkólnëch z Kaszëbsczi pëszną krôjnã w Òlãdrach – Frizjã (friz. Fryslân), dze bëlë më bëlno ùgòszczony. 
Bez 5 dniów, òd 15 do 19 séwnika zjachalë më wnetka całą Frizjã òdwiedzającë m.jin. szkòłë w jaczich ùczi sã frizyjsczégò. Przë leżnoscë zapòznelë më sã z jiwrama a sukcesama Frizyjczików w ùczbie jejich miészoscowégò jãzëka  ë jegò bëtnoscë  w mediach.

Hewò czile òdjimków:

Kôrta Frizje - kòlmòrsczi krôjnë w Òlãdrach
Frizyjskô „plaskatosc”

Continue reading “Séwnikòwô réza do Frizje”

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.