Rogarstwò w Rzucewie

Òd czerwińca do gòdnika 2022 rokù w Osadzie Łowców Fok w Rzucewie warałë ROGARSCZÉ WARKÒWNIE, jaczich méstrã a prowadnikã bél rogòwnik ze Starzëna, Jan Drzéżdżón – wiôlgô pòdzãka dlô Niegò za pòdzelenié so wiédzą ò tobace a robienim różków.
Wiôlgô pòdzãka dlô wszëtczich ùczãstników: Marilë, Bòżenë, Agnieszczi, Patricje, Kamilë, Piotra, Zbiszeka, Maceja, Michała, Òleka, Piotra, Tadeka, Mireka a Czareka, jaczi zrëchtowalë wiele pësznëch rzeczi z rogù, co òczë ceszą a za wicy szmakają (zdrzita na òdjimczi, jaczé cëda móże z rogów zrobic!).
Wiôlgô dzãka dlô Wiesławë a Piotra z Osady za wszëtką pòmòc a wspiarcé.
Wiôlgô pòdzãka dlô Pawła z Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô za wëmëslenié nëch warkòwniów a dozér nad tim projektã.
Wiôlgô dzãka wszëtczim, co bëlë w nen projekt zaangażowóny!
Na warkòwnie dëtka dalo Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury.
Në cëż, do ùzdrzeniô na jarmôrkach!
A jak Wama malo slów ò nëch warkòwniach, to przeczëtôjta wiérztowóné sprawòzdanié napisóné bez Mireka Zabòrowsczégò:

ROGARSKIE WARSZTATY W RZUCEWIE

Raz 14 się spotkało
Tabakierki robić chciało
	Gdy się pytam, nikt nic nie wie
	A to przecież jest w Rzucewie!
Skansen piękny i widoki
Tam łowili kiedyś foki
	Pani Wiesia w progu wita
	Skąd jesteście? – wszystkich pyta
Do każdego z nas się śmieje
Ciepłym serce od niej wieje
	Chodźcie do mnie – nam powiada
	Pana Jana zapowiada
Romek z tatą coś dźwigają
Tam te rogi dla nas mają
	Najpierw była prezentacja
	Co i kiedy, skąd dotacja
Była książka, nawet zdjęcia
Nim zaczęły się zajęcia
	Skąd te różki i tabaka
	I historia tego taka?
Jak to kręcić w tej dënicy?
Jan nam powie w tajemnicy
	Jak tobacznik zrobić trzeba?
	Nie z każdego to jest drzewa
Kręcić w lewo, może w prawo?
Czy nam będą bili brawo?
	Czy to tajemnica wielka?
	Po co z boku ta butelka?
Wszystko nam wytłumaczono
Bo od wieków się uczono
	Gdy tabaka jest utarta
	Bez tabakiery – nic nie warta
Skąd ten pomysł na warsztaty
Romek chyba wziął od taty
	Zakupili papier, kleje
	Denaturat też się leje...
Trzy imadła i szlifierki
Młotki, nawet kombinerki
	Było tego coś tam jeszcze
	Bo widziałem nawet kleszcze
Ściski, wiertła i wiertarki
Wszystko było dobrej marki
	Najpierw krawat był zrobiony
	Srebrnym gryfem ozdobiony
Z biżuterii to różności
Wszystko z rogu a nie z kości
	Była tabakiera – dóza
	To ta mała, ta nieduża
Robiliśmy też i stożek
A na końcu gięte w rożek
	Zaczęliśmy w wielkim strachu
	Nikt nie robił z nas w tym fachu
Było cięcie, wyginanie
Później to nad ogniem grzanie
	Do imadła się wkładało
	Aby później kształt swój miało
A najgorsze to polerka
Jak nie ręcznie, to szlifierka
	Szlifuj jeszcze, do połysku!
	Rób tak długo, aż do błysku!
To janowe są wskazówki
Nie ma czasu na wymówki!
	To ma dobrze być zrobione!
	Będzie gryfem ozdobione!
Tu za dużo, tu za mało!
Tutaj wiertło przeleciało
	Teraz klejem to potraktuj
	Potem ze mną się skontaktuj
Takie Jan miał zastrzeżenia
Do wyrobów i ich robienia
	Tak nas wszystkich wciąż pilnował
	I swym wzrokiem obserwował
Nas turyści odwiedzali
Co robicie? – się pytali
	Byli dla nas bardzo mili
	Nawet zdjęcia nam robili
Telewizja też bywała
Nam pytania zadawała
	Kawa, ciasto było blisko
	Robiliśmy i ognisko
Ni to obiad, ni kolacja
Jedna wielka integracja
	Tyle spotkań razem było
	To nam życie umiliło
Jak rodzina taka mała
Bo coś z rogów robić chciała
	A kto chodził na warsztaty? –
	Romek się zapytał taty
Piotr, Agnieszka i Kamila
Tadzio z Bożeną, Mirek i Maryla
	Olek, Zbyszek oraz Czarek
	Michał, Maciek drugi Piotrek
To, że wiersz ten napisałem
Już od dawna tego chciałem
	Już pisałem – dla zabawy
	Lecz chowałem do szuflady
Dzisiaj jedno chcę powiedzieć
I musicie o tym wiedzieć
	Że nieważne wiek czy lata
	Gdy twa wiedza jest bogata
Gdy masz talent i pomysły
I odkrywasz szóste zmysły
	Ważne, że dzielimy się z innymi
	Z osobami tu nowymi
Nie wiem też, czy o tym wiecie
A to jest na całym świecie
	Że tę wiedzę, którą mamy
	A czasami tak trzymamy
Kto ją ma i jej nie schował
Bo ją PAN BÓG podarował

Dali lopk òdjimków:

– Halo, halo…
– Cëż wa tã robita?
– Kò różczi doch! Chcemë le…
Continue reading “Rogarstwò w Rzucewie”

KRÒ: Zajc 2020–2021

Hewò stôro-nowi, pandemiczno-kąsk pòliticzny, zajcowò-jastrowi sztëczk krëjamnégò karna KRÒ (Kaszëbsczi Rock Òbrzãdowi):

Zajc 2020-2021

Sedzy zajc pòd czerzã w larwie
Zajiscony w wôżny sprawie.
Cëż to bãdze?! Cëż to bãdze?!
Rozniesc jajów nie je w sztãdze.

A ja jej, a ja jej,
            latos nie mdze
                        farwnëch jôj!

Òbleczony w mòro farwë
Tacą sã szandarzë wszãdze
Fùl robòtë mają rãce
Mańdat za mańdatã pãcô

A ja jej, a ja jej,
           latos nie mdze
                        farwnëch jôj!

Temù zajc, bë mógł w swiat jic
Flot zaPiSôł…
            flot zaPiSôł…
                        flot zaPiSôł sã do PiS

A ja jaje, a ja jaje
      nié le w Jastra
            taczé jaje!

Dëgù, dëgù, pò dwa jaja
A chto nie dô tegò prajã!

Gôdczi Mòrza karna KRÒ

Karno KRÒ (Kaszëbsczi Rock Òbrzãdowi) wcyg nagriwô… Hewò piesniô „Gôdczi Mòrza” apart nagrónô na platkã „Do Mòrza”, jaką zrëchtowelë Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié a Radio Gdańsk. Zadrzi TUWÒ a TUWÒ
Teledisk zrealizowôl Piotr Zatoń na spòdlim sztëczków z filmù „Historie w sieci zaplatąne”.

Na youtubòwim karnylu karna KRÒ mòże jesz nalezc: Cyberkòlãda, Zjazdowé Nótë a Scynanié Kani.
A z tegò, co je wiedzec, to jesz nie je kùńc jich mùzyczi…

Gwiżdż z Kamińcë Szlachecczi

Gwiżdż z pòmòcnikã w Kamińcë Szlachecczi, òdjimk: Angelika Szulfer

Na Kaszëbach na Wilëją darënczi dzecóm dôwô pòstacjô zwónô: Gwiôzdór, Gwiôzdka, Pani Gwiôzdka abò Panëszka. Przódë lat, w niejednëch môlach Kaszëbsczi, ju w adweńtowi czas, dodomë nawiedzywôl krëjamny Gwiżdż, chtëren zapòwiôdôl gwiôzdkã.

Dzysdnia Gwiżdża z pòmòcnikã mòże jesz pòtkac w Kamińcë Szlachecczi (gmina Stãżëca). Chòdzą òni tidzéń przed Wilëją pò dodomach, spisëją jaczé darënczi domôcy chcą dostac, a sprôwdzają czë wszëtcë są grzéczny.

Hewò tak ò ti pòstacji pisôl Andrzéj Bùkòwsczi:
Drugim zwiastunem zbliżania się świąt jest Gwiżdż albo Gwizd, jakaś tajemnicza postać, która w ciągu ostatnich kilkunastu dni Adwentu niepostrzeżenie chodzi wieczorami, skrada się pod okna. Nadsłuchuje, czy dzieci są grzeczne i przeciągle gwiżdże, wzbudzając postrach i zapowiadając w ten sposób, że niedługo, „gwiazdki” zaczną chodzić.
Zwyczaje kaszubskie w czasie Bożego Narodzenia, w: „Kaszuby”, nr 12/1936, s. 1.

Zôs Bernat Zëchta dôl taczi òpisënk:
Gwiżdż 1. ‘przewodnik oprowadzający gwiôzdkã i oznajmiający jej przybycie dzwonkiem lub gwizdaniem’
W Wygodzie i Chmielnie już trzy dni naprzód, w Żurominie nawet tydzień przedtem
gwiżdż òbchòdzy wies i gwizdaniem na piszczówce zapowiada odwiedziny gwiôzdczi, po czym wchodzi w dom i spisëje domôcëch ‘domowników’, szczególnie zaś dzecë. Zamiast ołówkiem posługuje się długim patykiem, skąd powstało tam przysłowie o kimś, kto niewyraźnie pisze: Ten tak pisze jak gwiżdż. Gwiżdż opuszczając chatę m.in. upomina starszëch, czyli rodziców (Wygoda):
A të òjcze, matkò, dzecë bróń,
Bò tu przińdze straszny kóń,
Bãdze skôkôł i wëwijôł,
I te môłé dzôtczi pòzabijôł!
(…) Strój
gwiżdża bywa różny. Najczęściej gwiżdż je òblokłi w kòżëch wëwrócony na rãbë, na głowie mô kapelusz, a w garscë trzimô krëkùlëcã.
Słownik gwar kaszubskich…, t. I, s. 395-6.

Za òdjimk a wiadla dzãkùjã Angelice Szulfer. A jak jesz ni môta pòdarków, tej wôrt kùpic co kaszëbsczégò z ji krómù FARWA.

ПЕСМИЦА ПРОТИВ КОВИДА

Bëla na piesniô na dzydniową chërã pò KASZËBSKÙ, bëla pò SLOWACKÙ, a terô je pò SERBSKÙ. Dolmaczënk zrëchtowôl drëch Kaszëbów Душан-Владислав Пажђерски.

То је кашаљ, кијавица,
ово пуна болница
и одвратна вештица.

Ово лице, оно нос.
Уз бурмут кијам
– добар штос.

Ево чешњак, ту је мед,
дај ми чаја – то је ред.

Ту су руке, пери их,
– за дуг живот, веруј ми.

Јер је најбоље на грип,
прати руке, то је хит.

Ко хоће да дуго живи,
купањем ће да се смири.

… a jakbë chto chcôl wicy pòznac serbsczi jãzëk, nen mòże sztudérowac gò na GDUŃSCZIM ÙNIWERSYTECE abò zapisac sã do SLAVË

PESNIČKA PROTI COVIDU

Koronavírus

Òbczas ùczbë slowacczégò jãzëka zrëchtowôl jem dolmaczënk Nót na dzysdniową chërã. Za pòmòc kòl dolmaczënkù dzãkùjã mòji szkólny Adrianie – je to nadzwëk dobrô a cerplëwô lektorka 🙂
Żlë bë chtos chcôl naùczëc sã slowacczégò, abò jinszégò slowiańsczégò jãzëkã (w tim téż kaszëbsczégò), bédëjã: Slava Centrum Języków Słowiańskich. Terôczas kùrsë prowadzoné są o-line.
Ùczącë sã slowacczégò pòmôgóm so òbzérającë bëlny karnyl na youtubie: Slovenčina ako cudzí jazyk, rôd téż czëtóm wpisënczi na blogach: Słowacki galimatias a PolishSlovak. Króm tegò czãsto òbzéróm telewizyjny turnér DUEL.  

Cali tekst Pesničky proti covidu pò slowackù nalézeta niżi / Celý text Pesničky proti covidu v slovenčine nájdete nižšie:    

Continue reading “PESNIČKA PROTI COVIDU”

Zjazdowô Piesniô Kaszëbów

W zélnikù 2020 rokù w jinternetach mia premiera Zjazdowô Piesniô Kaszëbów – szpòrtownô przeróbka „Kaszëbszich nótów” spiéwónëch na ôrt Reggae punk. Twórcama ny mowòmódny wersje „Nótów” je krëjamné karno KRÒ (Kaszëbsczi Rock Òbrzãdowi). Piesnie pòslëchac móże na jejich youtubòwim karnylu.

Malënczi do animòwónégò klipù zrëchtowa Asza Grudnik.

Ò „Kaszëbsczich nótach” a ji rozmajitëch wariantach móżeta pòczëtac w dzélu Kaszëbsczé nótë / Kaszubskie nuty
Zjazdowô Piesniô Kaszëbów to drëgô frańtówka, jakô je zrëchtowónô bez karno KRÒ. W czerwińcu w jinternetach pòkôza sã piesniô Scynanié Kani (Jidzemë z Kanią). Jak zapòwiôdają nôleżnicë karna, ju wnetk to dô do pòslëchaniô nowi sztëczk…

Pòdlaszczé wiwczasë

Bùczka

Bùczka to jigra, co w niã przódë lat griwelë naju ópòwie. Do graniô brekòwelë grëbszëch czijów ë òkrãglégò kama. Czile lat temù Adóm Hébel ùmëslil so przëbôczëc ną zabëtą jigrã – tak pòwsta Kaszëbskô Liga Bùczczi. Bùczka to nie je le jigra, ale téż bëlnô ùdba na rozkòscérzanié wiédzë ò kaszëbsczi kùlturze, jãzëkù a naju zapëzglony historëji. Gwës w bùczkã griwôl, jeden z najich nôbëlniészëch dzejarzów a pisôrzów, Aleksãder Labùda…
Hewò czile fòtografków z bùczkòwëch miónków (Lëzëno, 22 lëpińca 2020):

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.