Piesnie “Hobelbank” z I swiatowi wòjnë

“Hobelbank” 1918 r. (?). Zdrój: zbiorë R. Drzéżdżona

Naju òbrôzkòwô frańtówka “Kaszëbsczé nótë” je pòmiónã germańsczi zabawë, jakô w XIX stolatim rozkòscérza so pò wiela krajach, np. na Wãgrzech, w Czechach, Slowacje a nawetkã w USA. W Niemcach, Aùstrie a Stanach znónô je jakno SCHNITZELBANK abò HOBELBANK.
Na frańtówka mô setczi, jak nie tësącé, wariantów a wariacjów. Wëzwëskiwónô je chòcbë jakno piesniô do nôùczi jãzëka, dzecnô zabawa, wieselnô jigra, w reklamie a téż w propagańdze.
Tuwò czile propagańdowëch wariacjów piesnie “Hobelbank” z I swiatowi wòjnë (1914-1918).

„Lustige Blätter” (2. Kriegs-nummer), nr 33, Berlin 1914, s. 45.
Zdrój: digi.ub.uni-heidelberg.de
„Lose Blätter. Beilage zur Kriegszeitung der 4. Armee”, nr 69, 17 September 1916.
Zdrój: digital.staatsbibliothek-berlin.de

Wòjnowi “Schnitzelbank” ùklôdalë téż żôlnérze. Hewò jeden przëtrôfk, co mie so ùdalo nalezc:

Erinnerungsblatter deutscher Regimenter Chemalige Kgl. Sachs. Armee, Dresden 1927, s. 47-48.

Amerikónowie nie bëlë nick gòrszi, a w 1917 rokù swòjã wersjã ùlożëlë 🙂
Nalézc jã móże na starnie HOOVER INSTITUTION


ПЕСМИЦА ПРОТИВ КОВИДА

Bëla na piesniô na dzydniową chërã pò KASZËBSKÙ, bëla pò SLOWACKÙ, a terô je pò SERBSKÙ. Dolmaczënk zrëchtowôl drëch Kaszëbów Душан-Владислав Пажђерски.

То је кашаљ, кијавица,
ово пуна болница
и одвратна вештица.

Ово лице, оно нос.
Уз бурмут кијам
– добар штос.

Ево чешњак, ту је мед,
дај ми чаја – то је ред.

Ту су руке, пери их,
– за дуг живот, веруј ми.

Јер је најбоље на грип,
прати руке, то је хит.

Ко хоће да дуго живи,
купањем ће да се смири.

… a jakbë chto chcôl wicy pòznac serbsczi jãzëk, nen mòże sztudérowac gò na GDUŃSCZIM ÙNIWERSYTECE abò zapisac sã do SLAVË

PESNIČKA PROTI COVIDU

Koronavírus

Òbczas ùczbë slowacczégò jãzëka zrëchtowôl jem dolmaczënk Nót na dzysdniową chërã. Za pòmòc kòl dolmaczënkù dzãkùjã mòji szkólny Adrianie – je to nadzwëk dobrô a cerplëwô lektorka 🙂
Żlë bë chtos chcôl naùczëc sã slowacczégò, abò jinszégò slowiańsczégò jãzëkã (w tim téż kaszëbsczégò), bédëjã: Slava Centrum Języków Słowiańskich. Terôczas kùrsë prowadzoné są o-line.
Ùczącë sã slowacczégò pòmôgóm so òbzérającë bëlny karnyl na youtubie: Slovenčina ako cudzí jazyk, rôd téż czëtóm wpisënczi na blogach: Słowacki galimatias a PolishSlovak. Króm tegò czãsto òbzéróm telewizyjny turnér DUEL.  

Cali tekst Pesničky proti covidu pò slowackù nalézeta niżi / Celý text Pesničky proti covidu v slovenčine nájdete nižšie:    

Continue reading “PESNIČKA PROTI COVIDU”

Zjazdowô Piesniô Kaszëbów

W zélnikù 2020 rokù w jinternetach mia premiera Zjazdowô Piesniô Kaszëbów – szpòrtownô przeróbka „Kaszëbszich nótów” spiéwónëch na ôrt Reggae punk. Twórcama ny mowòmódny wersje „Nótów” je krëjamné karno KRÒ (Kaszëbsczi Rock Òbrzãdowi). Piesnie pòslëchac móże na jejich youtubòwim karnylu.

Malënczi do animòwónégò klipù zrëchtowa Asza Grudnik.

Ò „Kaszëbsczich nótach” a ji rozmajitëch wariantach móżeta pòczëtac w dzélu Kaszëbsczé nótë / Kaszubskie nuty
Zjazdowô Piesniô Kaszëbów to drëgô frańtówka, jakô je zrëchtowónô bez karno KRÒ. W czerwińcu w jinternetach pòkôza sã piesniô Scynanié Kani (Jidzemë z Kanią). Jak zapòwiôdają nôleżnicë karna, ju wnetk to dô do pòslëchaniô nowi sztëczk…

Nótë na dzysdniową chërã 2

Dobrô dësza – Aleksandra Majkòwskô, wspòmògła najégò pëlckòwsczégò brifkã a zrëchtowa hewò taczé bëlné malënczi! Na wersjô kąsk apartni sã òd ny rëchlészi, temù òkróm òbrôzków dôwajã jesz rôz całi tekst. Në i dôjta bôczënk na BÔCZËNK!

BÔCZËNK!:

– rzëpiemë a czichómë le w sznëpelnik!
– tobaka, czosnik, miód a zelé nie zabiją kòrunowirusa (!), le sprawią, że lëdzczé cało mdze kąsk mòcniészé!
– mëc to sã wiedno mùszi – nié le w sobòtã!

Kaszëbskò-pòlsczi słowôrzk:

rzëpòt – kaszel; sznëra – katar; bòlëca – szpital; chëra – choroba zakaźna; MÒRNICA – demon w postaci starej kobiety, roznoszący zarazę; larwa – maska; czosnik – czosnek; zelé – zioło; PÒSZËDŁO – choroba zakaźna. Jej uosobieniem jest demon w postaci dziewczyny zmarłej na zakaźną chorobę. Jesienią i zimą wraca na ziemię, by dręczyć ludzi chorobą, na którą zmarła.

Himn żëwòta Kaszëbë

Dzysô, 19 gòdnika, je roczëzna ùrodzeniô Tónë Ôbrama. Z ti leżnoscë dôwajã do wiédzë czekawinka ò najim Kaszëbsczim Królu, jakô jem nalôz w artiklu Pawła Szefczi Tematyka bajkowa w pieśniach kaszubskich (komunikat)*:

Ad. 1. Pieśni bajkowe**
Do nich zaliczam następujące pieśni. Cytuję z pamięci:
– Mia baba,
– Bëlë sobie dwa krôsnita,
– Sadła osa kôle nosa,
– Na dolinie biôły kamień,
– Nótë kaszëbsci..

(…) Ostatnia z przytoczonych tu pieśni wymagała dobrze wykształconej pamięci, by ją zaśpiewać we właściwej kolejności z dobrem właściwych części słów jej treść.
Pieśń ta, to marzenie Kaszuby, to wyrażenie swych pragnień – do czego zmierza, dąży, co chciał by posiadać, czego mu brak. Jest to lapidarnie ujęty w formę bajkową Hymn żywota kaszuby.[1] Kaszuba tu wypowiada się, że:
a/ chciałby mieć własną stolicę, no i chatę,
b/ chciałby posiadać tytuł szlachecki,
c/ na uzyskanie tegoż brak mu pieniędzy / pruscich półtrojôków, ptôków, narzędzi i wołów /,
d/ chciałby mieć całe, ale ledwo mu starcza na pół i jedno lózny kôło wozny. 

Na lapidarnie ujętej treści hymnu życiowego kaszubów władze niemieckie się nie poznały i pozwoliły na jego rozpowszechnianie. Przywódca ludu kaszubskiego, Antoni Abraham, na wiecu w sali Pawła Miotka w Luzinie w 1918 r. tak powiedział o tej pieśni:

“W tij piesni je dokładnie pôwiedzóne, do czego më zdążómë:
– żebë miec swôją własną chałpę,
– żebë miec dobëtk ë jinwentôrz,
– żebë miec wszëtkô, co dlô nas nóm przënôlégô, a nié pół,
– żebë fiskus /władza/ do nas przëchôdôł prostémë drogamë a niéj krętymi /krzewymi/,
– tej bądzemë miele wiele dëtków /prusci półtrojoczi/ w taszi,
Taką drogę më ôbralë, żebë sę pôzbec Pomorénka!”.[2]

 [1] Pieśń tę śpiewał w domu Jana Szefki w Strzebielinie w roku 1917 na wiosnę, ukrywający się przed żandarmami niemieckimi Antoni Abraham.
[2] W roku 1917 w drugie święto Wielkanocy, w karczmie Pawła Miotka w Luzinie, po nieszporach, zebrali się “gburze” parafii luzińskiej. Do nich przemawiał Antoni Abraham. Na zebraniu tym był również mój ojciec – Jan Szefka, który w późniejszych latach często opowiadał o tym wydarzeniu.

* w: Materiały ogólnopolskiej sesji naukowej pt. “Świat bajek, baśni i legend kaszubskich”, część II, Wejherowo 1982, s. 162-164.
**Móm òstawioné òriginalny pisënk Pawła Szefczi.

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.