Czile mëslów pò Eùro

Kò dobrze je!

Jô Wama rzekã – dobrze je! Czwiôrti plac, zarôzka za Czechã, Grekã a Rusã na Eùro je to lëchò?
Doch pamiãtôta jak méster skòków na délach, Adam Małisz, wiedno mądrze gôdiwôł, że ni mùszi òb czas zawòdów za wiele mëslec, nie je nót òbzérac sã na wëniczi jinëch, le mùszi zdrzec na se a òddac dwa dobré skòczi. Kò reprezeńtańcë najégò kraju grelë wedle nëch wskôzów. Za wiele nie mëslelë, nie òbzérelë sã za jinszima, zdrzelë blós na se, òddelë dwa dobré strzélë a… zajãlë czwiôrti plac. Kò dobrze je!
Jo, jô wiém, że czwiôrti plac to nie je to samò co pierszi, ale, tuwò zôs wdarzã so słowa méstra Adama: „Czwiôrti plac je dobri, chòc spòrtowcowie baro jegò nie lubią”. Kò jô nie jem gwës, czë naji balôrze negò czwiôrtégò placu nie lubią. Pierszi czë czwiôrti, to je pewno dlô nich równo, kò dëtk nen sóm!
Zresztą w tim całim Eùro nié le ò granié w balã szło. Doch dzãka mésterstwóm mómë szpëlnówczi sztadiónë, aùtostradë, drodżi, hòtele, penzjonatë a nową celebritkã, pëszną Miss Eùro – Nataliã Sywc. Widzyta! Dobrze je!
Kò to nie szkòdzy, że ne sztadiónë, aùtostradë, hòtele a pësznô Nataliô są taczé-jaczés plastikòwé, wëpùdrowóné, pòkrëté grëbą szëchtą farwë a czitu. Nôwôżniészé, że dlô òka wszëtkò fejn wëzdrzało a sã bez nen całi eùroczerwińc w grëpie jakòs ùtrzimało. Widzyta, jak dobrze je!
Më so mùszimë z tegò Eùro ceszëc, colemało jak… Chińczice. Biôło-czerwònô fana na aùto strzédno 3 złoté, razë, chcemë rzec, 38 mëliónów, to dôwô… hmmm… pewno wicy, jak Pòlskô na tim Eùrobiznese stracëła. Nie je naju stac? Pewno, że je, pò pańskù! Kò doch dobrze je! A mdze jesz lepi… w Chinach. A cëż, niech Li mają!
Bez ne cziledzesąt dniów nasz krôj béł zjednóny jak nigdë. Czë to Szlązôk, czë górôl, Warmiôk, Kaszëba, Antk, wszëtcë jak jeden trzimelë grëbé pôlce za najich. Bez całą Pòlskã, òd Bôłtu pò Tatrë, bez wse, miasteczka a miasta, bez sztadiónë a zonë kibica dało sã czëc pòmión krzikaniô zjednónëch w bólu kibiców: Kur…………a, ja pier………………………………lę!
Dobrze bëc razã. Dobrze je…

Felietónk na òddzëkòwanié

Witôjce Lubòtni Drëszë Mòji!
Mést wicy jak piãc lat, prawie co tidzéń, mògła Wa czëtac ne mòje krócëchné gôdczi felietónama zwóné.
Jak Wa wiéta a pamiãtôta czasã bëłë òne do smiéchù, czasã do płakaniô, a pewno czasã Wa téż gwës mëszla:
– Ten cë ni mô wszëtczich doma!
Czasã bëłë òne taczé se, czasã blós w piéck do wsadzeniô – kò papiór na jaczim òne drëkòwóné bëłë bëlno sã pôli. Czasã gwës ë dobré sã trafiłë. Czasã bëłë mądré a czasã tak baro głupé, że jô sóm zadzëwòwóny béł kùliż to w człowiekù ti głëpòtë mòże sedzec. Continue reading “Felietónk na òddzëkòwanié”

Telekùpisz

Taczi leżnoscë jô doch ni mógł zmarnowac. Chwacëł jem chùtuszkò za telefón a zazwònił na numer pòdóny na ekranie zdrzélnika.
– Halo, telekróm?
– Witómë w telekrómie.
– Jô bë chcôł wzyc òd waju negò kùchniowégò robòta za 250 złotëch.
– Wzyc wë ni mòżece, ale kùpic wiedno.
– Në jo, jô bë chcôł kùpic.
– A jaczi mòdel was jinteresëje?
– Në kò nen, co béł przed sztócëkã pòkôzywóny.
– Dobrze, ju zapisëjã. Jaczé dodôwczi wë bë do niegò chcelë? Continue reading “Telekùpisz”

Wëcmanizna

Niechtërny gwës rozmëszlają, co òznôcziwô no krëjamné słowò ùżëté w titlu: Wëcmanizna.
Pòdpòwiém Wama:
Wëcmanizna to kaszëbskô pòzwa negò wiôldżégò spòleznowégò rëchù, jaczi narodzył sã w 80-tim rokù XX stalata.
Czë chtos ju wié? Żlë nié, jesz Wama trochã òpòwiém:
W zélnikù 80-tégò rokù robòtnicë wëcmanim stanãlë procëm kòmùnisticzny władzë. Sztrejkùjący w całi Pòlsce wëcmanim rzeklë władzë: nié! Bez lata 80-té lëdze Wëcmaniznë wëcmanim biôtkòwelë sã z kòmùną, bë kù reszce w 1989 rokù dobëc.
Terô ju gwës wiéta, że no kaszëbsczé słowò òznôcziwô Solidarnosc. I nie je to słówkò wëmëszloné, le rodné kaszëbsczé, jaczé m.jin. mòże nalezc w Słowniku gwar kaszubskich ks. Bernarda Zëchtë, gdze zapisóné je jakno: wëcmanim – razã, wespół. Continue reading “Wëcmanizna”

Mùcha

– Bzzzzy, bzzzzy, bzzzzzy – cos bzyknãło mie kòle ùcha. Machnął jem rãką òdnëkiwającé nôpiarti zwãk. Czej sã ùspòkòjiło zgaszëł jem wid, nacygnął na se kòłdrã, zamkł òczë a òdwrócëł na bòk, bë òddac sã w mòc kaszëbsczégò bóżka spikù – Grzeni. Nen ju wnetka miôł mie ùkòlibóné, czej zôs, ną razą głosni jak przódë, ùczuł jem bënë ùcha:
– Bzzzzy, bzzzzy, bzzzzy! Continue reading “Mùcha”

VAT

– Donaldze! – grozno riknął, Brónk, wchôdającë bez klepaniô na dwiérze do gabinetu premiéra.
– Dze jes sã skrëł?! – Brónk nëkôł jak ògłëpiałi sznëkrëjąc pò wszëtczich nórtach za swòjim partijnym drëchã. – Jô wiém, że të tu jes. Wëchòdzë, ale ju.
Wtim skrzëpnãłë dwiérzë szafë, z chtërny wëkùknął ùrzasłi Donk.
– Móm ce! Jak ce VATnã jednégò, të, të… – Brónkòwi zafelowa słów, mòcë a kraftu. Sôdł zmarachòwóny na premiérowsczim zeslu, a łaskawò rzekł: Continue reading “VAT”

Plażowô wòjna

Na plażi w Karwi scësk. Cało kòl cała, białka z Kelców kòle chłopa z Katowic, dzeckò z Pòznaniô kòle dzecuszka z Biôłégòstokù, warszawiôk kòle Szlązaka, pòznaniôk kòle krakòwiaka. Leżą zewsządka zjachóny letnicë grzejącë swòje bladé celëszcza. Kòżden chce miec jak nôlepszi plac, nôczëstszi piôsk, nôblëżi wòdë leżëc. Co sztócëk czëc je stãkanié, rikanié, wrzeszczenié a diôbłowanié. Plażowô wòjna òb lato wcyg warô. Continue reading “Plażowô wòjna”

Pòwëbòrczé zajiscenié premiéra

Zajiscony, Donk, trzimiącë sã za głowã sedzôł w swòjim gabinece. Wtim chtos zaklepôł na dwiérze.
– Chtëż zôs?! – krziknął znerwòwóny.
– To jô – za dwiérzama dało sã czëc cëchi głos: – Brónk.
– Ach jo, to të – wzdichnął Donk. – Në pòj, pòj. Mùszimë w kùńcu pògadac!
– Wiém, wiém. Móm diôbła narobioné – Brónk cãżkò sôdł w zeslu, a zaczął bic sã w piersë.
– Diôbła narobioné to je mało rzekłé. To je kùńc swiata. Kùńc władzë – machnął pają zrezygnowóny premiéra. – Mùszôł të dobëc?
– Tak jakòs wëszło – Brónk sedzôł ze zwiészoną knérą. Continue reading “Pòwëbòrczé zajiscenié premiéra”

Bùrméster Brzëchôłk

Przódë, przódë lat, lata lateczné temù nazôd, w môłim Pùckù, nad sztrądã Pùcczi Plëtë leżącym, żił mądri człowiek zwóny Brzëchôłkã.
Niechtërny pòwiôdają, że w jegò żëłach płënã krew pradôwnëch mieszkańców kaszëbsczi zemi – stolemów – stwòrzeniów wikszich òd nôwikszich chójków w lese rosnącëch, a mòcnészich òd nômòcnészich strongmenów. Continue reading “Bùrméster Brzëchôłk”

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.