KRÒ: Zajc 2020–2021

Hewò stôro-nowi, pandemiczno-kąsk pòliticzny, zajcowò-jastrowi sztëczk krëjamnégò karna KRÒ (Kaszëbsczi Rock Òbrzãdowi):

Zajc 2020-2021

Sedzy zajc pòd czerzã w larwie
Zajiscony w wôżny sprawie.
Cëż to bãdze?! Cëż to bãdze?!
Rozniesc jajów nie je w sztãdze.

A ja jej, a ja jej,
            latos nie mdze
                        farwnëch jôj!

Òbleczony w mòro farwë
Tacą sã szandarzë wszãdze
Fùl robòtë mają rãce
Mańdat za mańdatã pãcô

A ja jej, a ja jej,
           latos nie mdze
                        farwnëch jôj!

Temù zajc, bë mógł w swiat jic
Flot zaPiSôł…
            flot zaPiSôł…
                        flot zaPiSôł sã do PiS

A ja jaje, a ja jaje
      nié le w Jastra
            taczé jaje!

Dëgù, dëgù, pò dwa jaja
A chto nie dô tegò prajã!

Znajeta tak co: Jastrë

Wszëtczégò bëlnégò na Jastrë!
Z lëżnoscë negò zymkòwégò swiãta dôwóm pôrã czekawinków. Pierszô je ò bãblowanim w Jastrową Niedzelã.
No bùdzenié bãbnã lëdzy, bë wstewelë na rezurekcjã przede wszëtczim znóné je z Jastarnie – kò do dzysô dnia tã bãblëją, co móże òbezdrzec TUWÒ. Równak przódë lat ë w jinszich parafiach na Pòmòrzim nen zwëk bél praktikòwóny. Chòcbë w Wësënie, ò czim pisze ks. Pòdlaszewsczi w artiklu „Zarys historii parafii wysińskiej” („Kaszuby” dodôwk do „Gazety Kartuskiej”, nr 9/1937 r.):

Żlë gôdómë ò Jastrach, tej mùszi nadczinąc ò kaszëbsczich dëgùsach. Ò tim zwëkù pisôl do „Gazety Kartuskiej” (nr 46 z 1938 r.) Jan spòd Kòscérznë: Continue reading “Znajeta tak co: Jastrë”

Znajeta tak co: Dëgùsë

Jidą Jastra (Jastrë, Wiôlgônoc). Môta Wa ju dëgówczi naszëkòwóné? Pierwòszno to bëła robòta młodëch knôpów, jaczi w Jastrowi Pòniedzôłk szlë w chëczë, dze bëłë młodé, pëszné brutczi a za farwòwóné jaja czë kùcha dëgòwelë je jałówcã abò brzózkama. W trzecy dzéń Jastrów, we wtórk, dzéwczãta dëgòwałë knôpów. Ks. Sëchta òpisëje téż taczi zwëk: żle brutce ùdało sã wëpùszczëc z chléwa swinie na pòdwórzé, tej wszëtczégò dëgòwaniô bëło kùńc. (Sy, t. I, s. 193-195)
W Starzënie dëgòwało sã brzózkama, jaczé mùszôł przërëchtowac ju dobrëch pôrã dniów przed Jastrama. Zerwóné wkłôdało sã do wãbòrka abò wazonu z wòdą a stôwiało w cepłim môlu, nôlepi kòl piécka, żebë fejn zeloné sã rozwiłë. W mòjëch dzecnëch latach (70. i 80. lata XX stalata) dëgòwanim zajimałë sã dzecë. Wczas reno (5-6 gòdzëna) sã wstôwało, nôprzód dostôwalë wdëgòwóné mëma z tatkã, óma i ópa a tedë szło sã do cotków a wùjów. Za bëlné dëgòwanié ti dôwalë co miodnégò abò płacëlë dëtkama – kò mógł kòl tegò nawetkã dobrze zarobic. Dëgówkama biło sã pò szpérach – nié za mòcno, nié za letkò. Dzysdnia chòdzą dëgòwnicë pò chëczach, le czãsto òkróm dëgòwaniô leją téż wòdã. Bicé rózgama nie bëło leno znóné na Kaszëbach, ale téż chòcbë na Mazurach i Warmie.
W Jastrowi Pòniedzôłk przëchôdôł téż zajc do dzecy, jaczi przënôszôł do rëchli ùszëkòwónëch gniôzd rozmajité miodné darënczi. Zajc béł wiedno biédniészi jak Gwiôzdór, pewno temù na Jastrë tak sã nie żdało jak na Gòdë. Gniôzda bëłë schòwóné w ògrodze, kòmòrze czë szaùrze.
Czej pamiãtôta, jak kòl Waju wëzdrzałë Jastrë, òsoblëwie dëgòwanié abò zajc, tej dôjta znac.

Fragment opowiadania Hurenamle kaszubskie “Deguse”:

Continue reading “Znajeta tak co: Dëgùsë”

Jastrowé żëczbë

Wszëtczim żëczã

Familiowò-wëspólnëch

Jestkòwò-fùlnëch

Wiodrowò-cepłëch

Dëgùsowò-fëstnëch

Zajcowò-bòkadnëch

Dëchòwò-brzadnëch

Brzëchòwò-zdrowëch

 SWIÃTÓW JASTROWËCH!

Ne starnë ùżëwôją kùszków (an. cookies). Przezérając je bez zjinaczi ùstôwù przezérnika dôwôsz zgòdã do jich spamiãtëwaniô.