Jak da mie do wiédzë Weronika Kòrthals-Tartas 24 rujana w Teleexpresse mdze do òbezdrzeniô sztëczk ji nônowszégò telediskù do piosenczi pt „Pokochaj mnie”. Piesniô je pò pòlskù ale nalezc w ni mòże rozmajité kaszëbsczé akceńtë. Teledisk promùje nową platkã Weroniczi pt. „Velevetka”.
W całoscë klip mòże nalezc na You Tube abò na starnie Tómka Fópczi.
Teleexpress z negò dnia mòże nalezc tuwò
Piszã pò kaszëbskù
W sobòtã 5. lëstopadnika na Filologicznym Wëdzélu Gduńsczégò Ùniwersytetu mdze X Kaszëbsczé diktando. Wicy ò diktandze na starnie Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô
Pomerania 10/2011
II Najpiękniejsze bajki i baśnie kaszubskie
III Seven Senses of Kashubia
IV Pòtkanié żeglôczów w Gdinie
2. Od redaktora
Powiada się, że czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał. A także – czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci… Przysłowia lub ich modyfikacje są mądrością nieprzemijającą. Można je współcześnie odnieść choćby do obcowania z książką.
Z raportu Biblioteki Narodowej wynika, że w 2010 roku aż 56 proc. Polaków nie przeczytało żadnej książki. Obejrzeli za to zapewne dziesiątki seriali, a młodzież tysiące filmików na youtube. Jakie czasy, takie sposoby narracji i zaspokajania zainteresowań oraz obcowania z kulturą. A jednak… Wiem po sobie, że gdyby nie miłość mojego ojca, z zawodu księgowego, do książek (mówiono o nim w Kartuzach, że wyczytał całą bibliotekę powiatową, i jeszcze więcej), zamiłowanie, które i mnie się udzieliło, chyba nie mógłbym, jako absolwent politechniki, uprawiać zawodu, w którym nie tylko na początku jest słowo, ale i przez cały czas. Swoich studentów, uniwersyteckich adeptów dziennikarstwa, przekonuję z kolei, że „nie ma pisania bez czytania”. Bo nie ma bogatego języka bez sięgania po opowiadania Czechowa, powieści Tołstoja czy Conrada oraz wielu innych pisarzy. A także po reportaże naszych tuzów dziennikarsko-pisarskich: Wańkowicza, Pruszyńskiego, Kapuścińskiego.
Dlaczego o tym piszę, i to z odrobiną ekshibicjonizmu? Otóż w związku z chwalebną akcją ZKP „Kaszubskie Bajania”, zainaugurowaną na odnowionym rynku w Kościerzynie i połączoną z promocją płyty, zawierającej najpiękniejsze bajki i baśnie kaszubskie, czytane w rodnej mowie przez tak znane osoby, jak Joanna Kurowska, Danuta Stenka czy Maciej Miecznikowski.
Pomysł, żeby prezentować bajki najmłodszym, nie jest nowy. Była wcześniej kampania „Cała Polska czyta dzieciom”, oparta na założeniu, że gdy one jeszcze nie znają alfabetu, ale już obcują z pięknym słowem czytanym im przez innych, to zapamiętują, skąd to słowo dobiega: z książki!
Żeby język kaszubski odżył, zarówno w mowie, jak i na piśmie, trzeba go uczyć w szkołach i na kursach, ale także od kołyski.
Czemu niech służy dołączona do tego numeru „Pomeranii” płyta!
Edmund Szczesiak
Szląskò-kaszëbsczé klimatë
- Pałac w Pławniowicach
W dniach 22-23 séwnika béł jem, razã z delegacją samòrządowców ë dzejarzi z Pùcczégò Pòwiatu, wërézowóny na Szląsk. Rôczëlë naju, a bëlno ùgoscëlë, przedstôwcowie Gliwicczégò Pòwiatu, z chtërnyma fejrowelë më 5 lat drëszbë ë wespółdzejaniô.
W pësznym palacu w Pławniowicach, dzél naju delegacje wzął ùdzél w kònferencji pt. „Szląskò-kaszëbsczé klimatë regionalny kùlturë ë pismieniznë” òb czas chtërny gôdôł jem ò kaszëbsczim jãzëkù a téż krócëchno ò naju rodny pismieniznie.
Relacjã z kònferencje mòże nalezc tuwò Continue reading “Szląskò-kaszëbsczé klimatë”
Jak òkã sygnąc…
Starą Mùzeum Pùcczi Zemi ë partu Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô w Jastarnie ùkôzałë sã wiérztczi lëdowégò pisôrza z Jastarnie-Bòru Antoniégò Piépra. W zbiérkù pt. Jak òkã sygnąc… mòże nalezc 23 dokôzë negò rëbacczégò pòétë.
Ksążeczkã mòże kùpic w Mùzeum Pùcczi Zemi.
Pomerania 9/2011
Wrześniowy numer „Pomeranii”
II XIII Swiatowi Zjôzd Kaszëbów w Lãbòrgù
III Medale Stolëma 2011
IV Skarbnica Kaszubska. Kaszubski portal edukacyjny
2. Od redaktora
Portal Nasze Kaszuby ogłosił ankietę na temat „Pomeranii”. Zapytano, czy miesięcznik doskonale spełnia rolę pisma regionalnego, czy powinien przejść lifting – zmianę szaty graficznej i łamania, czy powinien ukazywać się tylko w wersji elektronicznej, czy ma być w całości kaszubskojęzyczny itp.
Chciałoby się za tę inicjatywę podziękować, gdyby nie komentarz moderatora jerka, sugerującego, że pismo „nieuchronnie zmierza do swego kresu”. Że tylko patrzeć, a ujrzymy jego nekrolog. A swe przypuszczenia wywodzi jerk, czyli Jarosław Ellwart (tropy są aż nazbyt czytelne), z małej liczby osób, które wzięły udział w ankiecie, bo zareagowały zaledwie 52. Ma to świadczyć o nikłym zainteresowaniu „Pomeranią”.
W tym pesymizmie jerkowi wtóruje sgeppert, który wyznaje, że co najmniej od roku nie miał „Pomeranii” w ręku, nie przeszkadza mu to jednak w formułowaniu ocen. Stanisław Geppert stworzył pierwszy portal kaszubski skupił wokół niego młodych niepokornych Kaszubów. Ale „jego czasy były wiele lat temu” (że posłużę się stwierdzeniem moderatora sgepperta). Portal w ubiegłym roku omal nie przestał istnieć. Po przejęciu go przez Ellwarta można było liczyć, że ten go ożywi, uatrakcyjni, ale korzystnie zmieniła się tylko jakość informacji. Tymczasem współczesne portale stały się multimedialne, kuszą bogactwem form i możliwości, a tu nadal siermiężność i statyczność. Na dodatek niemal zamarły dyskusje na forum. I to jest chyba główny powód tego, że w ankiecie na temat „Pomeranii” oddało głosy i wypowiedziało się niewiele osób.
„Pomerania”, jak wszystko na tym świecie, wymaga dalszych zmian, ale czy takich, jakie sugerują użytkownicy portalu Nasze Kaszuby? Główny postulat ankiety (34 proc. oddanych głosów) jest następujący: nasze pismo powinno być od początku do końca kaszubskojęzyczne. Stron w języku kaszubskim jest w „Pomeranii” obecnie tyle, ile nigdy dotąd. Okazuje się, że dla niektórych to wciąż za mało. Warto jednak pamiętać, że żywot w pełni kaszubskich pism, takich jak „Tatczëzna” i „Òdroda”, był krótki.
„Pomerania” ukazuje się od 48 lat i – jestem pewien – długo nie podzieli losu efemeryd. Obawiam się, że to Nasze Kaszuby doczekają się nekrologu.
Czego nie życzę.
Edmund Szczesiak Continue reading “Pomerania 9/2011”
Remùs mp3
Nen naj lëteracczi Remùs mô cë żëcé i przigòdë pò żëcym! Béł ju na papiórze, béł na binie, béł w zdrzélnikù, béł w eterze, béł na blëwiązce, béł w kòmpùtrze, béł téż w płënie… a terô mòże jegò nalezc na mp3. Chto chce w taczim fòrmace Remùsa miec mùszi przëjic rôczbã Kaszëbsczi Artisticzny Agencje z Chwaszczëna a zjawic sã na jedny z niżi pòdónëch promòcëjów:
13 séwnika 2011 r. – Bëtowò, gòdz. 5 pp – restauracjô “Jaś Kowalski”
18 séwnika 2011 r. – Kòscérzna, gòdz. 20 minut pò 4 pp – Rënk, òb czas jimprezë “Kaszëbsczé bajanié”
22 séwnika 2011 r. – Serakòjce, gòdz. 5 pp – kòscół sw. Môrcëna
5 rujana 2011 r. – Bólszewò, gòdz. 4 pp – Pùblëcznô Biblioteka Gminë Wejrowò m. Aleksãdra Labùdë.
Tã sã dowiéta co, jak, czemù tak a za wiele 🙂
Dzéń Chleba ë Miodu
Skansen w Nadolim rôczi na
Dzéń Chleba ë Miodu
jaczi mdze 28 zélnika (niedzela). Pòczątk 11.00 zakùńczenié 17.00.
W programie m.jin.:
pòkazë draszowaniô, szrutowaniô, pieczeniô chleba.
Na binie wëstąpią: Bliza, Nadolanie, Kubryk, Pstotë
krancbal 2011
Wicy na starnie Mùzeum Pùcczi Zemi
Stolemë
Latos pòd widzënkòwą wiéżą Kaszëbsczé òkò zamieszka familiô stolemów – mëma, tatk a jejich bòrénk. Wedle mie są òne kąsk „szrekòwaté”, ale doznac sã ò tim mòżeta sami wëbiérając sã w rézã w òkòlé Gniewina. Continue reading “Stolemë”