W slédnym czasu na Kaszëbach pòjawia sã nowô firma – Doch Jo!, jakô bédëje rozmajité kaszëbsczé pamiątczi. Jak dopiérze w jinternetowim krómie móże kùpic kòszulczi, tasczi a tasze òbzdobioné nowòmódnyma malënkama. Doch Jo! móże téż pòtkac na rozmajitëch kaszëbsczich rozegracjach. Tuwò czile òdjimków z Kaszëbsczégò Festinu w Pùckù:
Bùczka
Bùczka to jigra, co w niã przódë lat griwelë naju ópòwie. Do graniô brekòwelë grëbszëch czijów ë òkrãglégò kama. Czile lat temù Adóm Hébel ùmëslil so przëbôczëc ną zabëtą jigrã – tak pòwsta Kaszëbskô Liga Bùczczi. Bùczka to nie je le jigra, ale téż bëlnô ùdba na rozkòscérzanié wiédzë ò kaszëbsczi kùlturze, jãzëkù a naju zapëzglony historëji. Gwës w bùczkã griwôl, jeden z najich nôbëlniészëch dzejarzów a pisôrzów, Aleksãder Labùda…
Hewò czile fòtografków z bùczkòwëch miónków (Lëzëno, 22 lëpińca 2020):
Lëteracczé zéńdzenié kòl Bòrowi Cotczi
Slów më slëchalë, nótë zaspiéwalë, jestkù zjôdlë, pitkù wëpilë… Le ną razą nié kòl Felë Bôska-Bòrzëszkòwsczi w ògródkù, blós w gòscyńcu Bòrowô Cotka kòle Lëpùsza. Hewò czile òdjimków z lëteracczégò zéńdzeniô, jaczé zrëchtowa Wastnô Fela z pòmòcą m.jin. Mùzeùm Kaszëbskò-Pòmòrsczi Pismieniznë i Mùzyczi we Wejrowie:
Zjazdowé wspòminczi…
Na latosy Zjôzd 2020 r. mielë më ju z brifką a lesnym wszëtkò przërëchtowóné: czôrno-żôłté ruchna, fanë, banérë z zéwiszczama, szormë na deszcz abò słuńce, szpëlnowé różczi na glanc wëpòlérowóné, 5 kilo tobaczi, pò rezerwòwi wiertlówce na łep… Ë co? Ë nick! Bez negò kòrunawirusa latosy Zjôzd je òdwòłóny (abò òdsëniãti na sw. Nigdosza – kò rozmajice gôdają).
Tak tej, miast do Pùcka jachac, më zarôczëlë wszëtczich na naj’ gwôsny Zjôzd do Pëlckòwa, chtëren béł tedë czedë béł, w môlu, chtëren nie je znóny, ale kòżden jeden rozmieje letkò w nien trafic.
Jo, wicy ò Zjezdze w Pëlckòwie, przeczëtôta w lëpińcowò-zélnikòwi „Pomeranii”…
Timczasã rôczã do òdjimkòwëch wspòminków z ùszlëch Zjazdów Kaszëbów (lata 2009-2019):
XXI Zjôzd Kaszëbów Chònicë 2019 rok
XX Zjôzd Kaszëbów Lëzëno 2018 rok
XIX Zjôzd Kaszëbów Rëmiô 2017 rok Rëmiô part 2
XVIII Zjôzd Kaszëbów Wdzydze 2016 rok
XVII Zjôzd Kaszëbów Réda 2015 rok
XVI Zjôzd Kaszëbów Gduńsczi Pruszcz 2014 rok
XV Zjôzd Kaszëbów Wiôlgô Wies 2013 rok
XIV Zjôzd Kaszëbów Sopòtë 2012 rok
XIII Zjôzd Kaszëbów Lãbòrg 2011 rok
XII Zjôzd Kaszëbów Pùck 2010 rok
Na Zjôzd do Pùcka napisôl jem tekst piesnie pt.: Pùckô frańtówka, mùzyka ùsadzyl T. Korthals, a zaspiéwelë Manijôcë:
XI Zjôzd Kaszëbów Bëtowò 2009 rok:
Kùsfeldzczi pòżarnicë
Sw. Florión, grafika z PÒLONË
Czwiôrtégò maja 1817 rokù bél rodzony naj’ Florión Cenôwa – chtëren swòje pierszé miono dostôl prawie òd patrona tegò dnia swiãtégò Floriana. A jak je wiedzec sw. Florión je m.jin. patronã pòżarników (strażaków, ògniôrzów). Temù téż na jejich swiãto dôwajã artikel napisóny bez P. Struka (rëbôka) ò tim, jak w Kùsfeldze (Kùznicy) fajerwerã grindowalë. Nen tekst delë do smarë w wejrowsczim pismionie „Przyjaciel Ludu Kaszubskiego” (nr 22, gòdnik 1937 r.), a w toruńsczim cządnikù „Strażak Pomorski” (nr 12, gòdnik 1937 r.). Jeden tekst – dwa pisënczi…
Znajeta tak co: Môjik – czësto zabëti zwëk
Pierszégò maja to so z faną w pòchòdze chòdzëlo, a tej… normalno, jak codzéń, robilo so w pòlim, w ògrodze a kòle dodomù – rzeklë bë Kaszëbi, jakbë so jich spitôl ò pierszomajewé zwëczi…
Jón Patock w pismionie “Kaszuby” (nr 2/1936) òpisôl zwëk zwóny Môjik, chtëren ju XIX stolatim szedl w zabëté. Tedë nie chòdzëlo sã z fanama, le z òbstrojoną danką…
Zôs Bòżena Stelmachòwskô w dokôzu Rok obrzędowy na Pomorzu (Toruń 1933) òpisëje tzw. „filipki”. Dôwô téż wskôzë, co móże a co ni móże w nym czasu robic.
Chtëż czekawi, niech so ò nëch zwëkach pòczëtô:
Continue reading “Znajeta tak co: Môjik – czësto zabëti zwëk”
Znajeta tak co: Rôz, dwa – pòj le sa
Je takô fejnô kaszëbskô rechòwónka, co dôwa dzecóm a starszim wiele zabawë. Kòl tegò móże co pòkazëwac, a naùczëc sã bëlno rechòwac. Gwës niejedny dobrze ją znają.
Jak je wiedzec – na Kaszëbach, co wies, to jinszô je piesń – tak téż rozmajitëch wersjów nalézemë skòpicą. Wejle, dzysô naj’ brifka z Pëlckòwa przëlôz do mie z taką, czësto swiéżą, pòliticzno-welacyjną wersją:
A Wa? Móże znajeta jesz jaką jiną wersjã? Czej jo, tej dôjta flot znac.
Znajeta tak co: Zajc 2020
Znajeta tak co: Jastrë…
Z leżnoscë Jastrów wszëtczégò bëlnégò wszëtczim żëczã…
A temù, że latos mómë kąsk wicy czasu na czëtanié, bédëjã artikel ks. Frãcëszka Grëczë ò Jastrach na Pòmòrzim, jaczi bél dóny do smarë w toruńsczi parafialny gazétce „Wiadomości Kościelne” nr 18 z 1937 rokù:
Ti, jaczi chcą co wicy pòczëtac, mògą zazdrzec TUWÒ, TUWÒ, TUWÒ, TUWÒ a téż TUWÒ
Czôrny bòcón, kùr wieszczi a mòtile w stëcznikù
Dzëwë dzëwaczné, cëda cëdaczné! Le na Kaszëbach, le kòle naju!
Czôrny bòcón z Błãdowa!
„Dobry Wieczór! Kurjer Czerwony”, nr 174, 24 czerwca 1936, s. 2
Kùr-wieszczi z Mechelink!
„Dobry Wieczór! Kurjer Czerwony”, nr 229, 18 sierpnia 1936, s. 2
Stëcznikòwé mòtilczi w Serakòjcach!
„Dobry Wieczór! Kurjer Czerwony”, nr 8, 8 stycznia 1937, s. 1
Ha, ha! Szach-mat „globalno òceplóny” 😉
A tak pò prôwdze prima aprilis bez cali rok le we warszawsczim „Kurjerze Czerwonym”!